Hyppää pääsisältöön

Nuntii Latini

Kuva
Kuva latinan kieli,kielet

Nuntii Latini, conspectus rerum hebdomadalis, qui auspiciis Radiophoniae Finnicae Generalis (Yle) inde ab anno 1989 usque ad annum 2019 editum est, erat programma nuntiorum Latine divulgatorum in orbe terrarum omnium longaevissimum.

missiones ab Reijo Pitkäranta et Tuomo Pekkanen alternis vicibus redactae et radiophonice et per interrete in yle.fi/nuntii audiri possunt.

Nuntii Latini oli Ylen latinankielinen viikkokatsaus, joka alkoi vuonna 1989 ja jatkui 30 vuotta. Ohjelma oli pisimpään jatkunut säännöllisesti toimitettu latinankielinen uutisohjelma koko maailmassa. Ohjelmaa toimittivat vuoroviikoin Reijo Pitkäranta ja Tuomo Pekkanen yhdessä muiden suomalaisten latinan tuntijoiden kanssa. Lähetyksiä voi kuunnella Yle Areenassa osoitteessa yle.fi/nuntii.

English

Nuntii Latini was the weekly bulletin of Yle (Finnish Broadcasting Company) in Latin. Launched in 1989 and with a run of thirty years, it was the longest-running Latin-language news broadcast in the world. The programme was edited by Reijo Pitkäranta and Tuomo Pekkanen toghether with other Finnish Latinists.The programme can be listened to on the internet at yle.fi/nuntii.

Deutsch

Nuntii Latini waren die wöchentlichen Nachrichten von Yle, der öffentlich-rechtlichen Rundfunkanstalt Finnlands, auf Latein. Das Programm startete im Jahr 1989 und lief 30 Jahre lang. Somit ist es weltweit das am längsten bestehende Nachrichtenprogramm in lateinischer Sprache, das regelmäßig gesendet worden ist. Das Programm wurde von Reijo Pitkäranta und Tuomo Pekkanen zusammen mit anderen finnischen LatinistInnen redigiert. Die Sendungen können im Internet unter der Adresse yle.fi/nuntii angehört werden.

14.6.2019

Nuntii Latini: USA et Mexicum de immigratione coercenda consentiunt

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
alcohōlum, ī, n alkoholi alcohol Alkohol
Asia merīdiōnālis-orientālis, f Kaakkois-Aasia Southeast Asia Südostasien
bellum commerciāle, n kauppasota trade war Handelskrieg
febris suīna Āfricāna, f afrikkalainen sikarutto African swine fever afrikanische Schweinepest
Forum commerciāle Petropolitānum, n Pietarin talousfoorumi St. Petersburg International Economic Forum St. Petersburger Wirtschaftsforum
Nūntiī Latīnī, m pl latinankieliset uutiset News in Latin lateinische Nachrichten
periēgēta, ae, m turisti tourist Tourist
pressiō sanguinis, f verenpaine blood pressure Blutdruck
Radiophōnia Finnica Generālis, f Suomen yleisradio Finnish Broadcasting Company Finnischer Rundfunk
tabacum, ī, n tupakka tobacco Tabak

7.6.2019

Nuntii Latini: Finis anni scholastici

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
āërodromus, ī, m lentokenttä airport Flughafen
annus scholasticus, m lukuvuosi academic year Schuljahr
Argentāria mundāna, f Maailmanpankki World Bank Weltbank
fēriae aestīvae, f pl kesäloma summer vacation Sommerferien
genus animālium, n jääkiekko animal species Tierart
lūdī mundānī lūdi pedifollicī fēminārum, m pl jalkapallon naisten maailmanmestaruuskilpailut women's soccer world championships Fußball-Weltmeisterschaft der Frauen
nyctereutēs, ae, m supikoira raccoon dog Marderhund
ondatra, ae, m piisami muskrat Bisamratte
procyōn, ynis, m pesukarhu raccoon Waschbär
vīsitātiō statālis, f valtiovierailu state visit Staatsbesuch

31.5.2019

Nuntii Latini: Comitia Europaea

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
corōna laurea, f laakeriseppele laurel wreath Lorbeerkranz
doctor honōris causā, m kunniatohtori honorary doctor Ehrendoktor
doctor sēmisaeculāris, m riemutohtori jubilee doctor Doctor jubilaris
gladius, iī, m miekka sword Degen
hocceus glaciālis, m jääkiekko ice hockey Eishockey
ōrdō philosophōrum, m filosofinen tiedekunta faculty of philosophy philosophische Fakultät
praeses parlāmentī, m eduskunnan puhemies speaker of the parliament Präsident des Parlaments
prīma ministra, f pääministeri prime minister Premierministerin
profestrīx, īcis, f professori professor Professorin
Ūniversitās Helsinkiēnsis, f varaliittokansleri Helsinki University Universität Helsinki

24.5.2019

Nuntii Latini: Quid Niinistö dixerit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
comitia parlāmentāria, n pl eduskuntavaalit parliamentary elections Parlamentswahl
Cōnsilium Eurōpaeum, n Eurooppa-neuvosto an Council Europäischer Rat
Crimea capta, f Krimin valtaus occupation of Crimea Eroberung der Krim
dīnosaurus, ī, m dinosaurus dinosaur Dinosaurier
Factiō lībertātis Austriae, f Itävallan vapauspuolue Freedom Party of Austria Freiheitliche Partei Österreichs
febris haemorrhagica, f verenvuotokuume hemorrhagic fever hämorrhagisches Fieber
oligarchus, ī, m oppositio oligarch Oligarch
regimen, inis, n hallitus government Regierung
sectiō caesarea, f keisarinleikkaus Caesarean section Kaiserschnitt
vīce-cancellārius foederālis, m varaliittokansleri vice-chancellor Vizekanzler

17.5.2019

Nuntii Latini: De novo regimine componendo

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
abūsus sexuālis, f seksuaalinen hyväksikäyttö sexual abuse sexueller Missbrauch
Biennāle Veneziānum, n Venetsian biennaali Venice Biennale Luftunfall
diēs mātrum, m äitienpäivä Mother's day Muttertag
Finnī vērī, m pl Perussuomalaiset Finns Party Die Finnen
ministerium aerāriī pūblicī, n valtionvarainministeriö ministry of finance Finanzministerium
nomisma prīmae classis, n ensimmäisen luokan mitali first class medal Medaille I. Klasse
oppositiō, ōnis, f oppositio opposition Opposition
ōrdō Rosae Candidae Finniae, m Suomen Valkoisen Ruusun ritarikunta Order of the White Rose of Finland Finnischer Orden der Weißen Rose
portōrium, iī, n tullimaksu customs duty Zollgebühr
praesidātus, ūs, m puheenjohtajuus presidency Vorsitz

10.5.2019

Nuntii Latini: Consilium Arcticum

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
āëriportus, ūs, m lentokenttä airport Flughafen
calamitās āëria, f ilmailuonnettomuus air disaster Luftunfall
collēga, ae, m kollega colleague Kollege
Cōnsilium arcticum, n Arktinen neuvosto Arctic Council Arktischer Rat
familia imperātōria, f keisariperhe imperial family Kaiserfamilie
genus animantium, n eläinlaji animal species Tierart
maeniānum, i, n parveke balcony Balkon
minister ā rēbus exterīs, m ulkoministeri secretary of state Außenminister
satiō verna, f kevätkylvö ring sowing Frühjahrsaussaat
tractātus nucleāris, m ydinsopimus nuclear pact Atomabkommen

3.5.2019

Nuntii Latini: Imperator Akihito potestatem deposuit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
carō bovīna, f naudanliha beef Rindfleisch
Corēa Septentriōnālis, f Pohjois-Korea North Korea Nordkorea
diēs mīlitum veterānōrum, m veteraanipäivä veterans' day Veteranentag
dynastīa, ae, f dynastia dynasty Dynastie
horizōn, ontis, m horisontti horizon Horizont
imperātor Iaponiae, m Japanin keisari Emperor of Japan Kaiser von Japan
oleum palmārum, n palmuöljy palm oil Palmöl
rhīnoceros, ōtis, m sarvikuono rhinoceros Nashorn
vēnātor clandestīnus, m salametsästäjä poacher Wilderer
viridārium nātiōnāle, n kansallispuisto national park Nationalpark

26.4.2019

Nuntii Latini: Strages in Srilanca

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
actor fābulārum cōmicarum, m koomikko comedian Komiker
biodīversitās, ātis, f biodiversiteetti biodiversity Biodiversität
cancellāria foederālis, f liittokansleri Federal Chancellor Bundeskanzlerin
comitia praesidentālia, n pl presidentinvaalit presidental elections Präsidentenwahl
displōsiō, ōnis, f räjähdys explosion Explosion
ictus terrōristicus, m terroristi-isku terrorist attack Terroranschlag
īnfarctus cordis, m sydäninfarkti heart attack Herzinfarkt
lēx fundāmentālis, f perustuslaki constitution Verfassung
parlāmentum, ī, n parlamentti parliament Parlament
plastica, f muovi plastic Plastik

19.4.2019

Nuntii Latini: Comitia Finniae parlamentaria

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
centēsima, ae, f prosentti percent Prozent
Dēmocratae Christiānī, m pl Kristillisdemokraatit Christian democrates christliche Demokraten
Dominica palmārum, f palmusunnuntai Palm Sunday Palmsonntag
Factiō centrālis, f Keskustapuolue Centre party Zentrumspartei
Factiō populāris Suētica, f Ruotsalainen kansanpuolue Swedish People's Party Schwedische Volkspartei
Finnī fundāmentālēs, m pl Perussuomalaiset Finns Party Die Finnen
Foederātiō sinistra, f Vasemmistoliitto Left Alliance Linksbündnis
lūdī mundānī hocceī glaciālis fēminārum, m pl jääkiekon naisten maailmanmestaruuskilpailut women's ice hockey world championships Eishockey-Weltmeisterschaft der Frauen
Prasinī, ōrum, m pl Vihreä liitto Green League Grüner Bund
sīphōnārius, ī, m palomi firefighter Feuerwehrmann

12.4.2019

Nuntii Latini: Memoria stragis Ruandae

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
comitia parlāmentāria, n pl eduskuntavaalit parliamentary elections Parlamentswahl
Cōnsilium sēcūritātis, n turvallisuusneuvosto Security Council Sicherheitsrat
diēs ēlectōrālis, m vaalipäivä election day Wahltag
genocīdium, iī, n kansanmurha genocide Völkermord
Hutuī, ōrum, m pl hutut Hutu Hutu
Nātiōnēs Ūnītae, f pl Yhdistyneet kansakunnat United Nations Vereinte Nationen
paroechia, ae, f kunta municipality Gemeinde
Petropolis, is, f Pietari Saint Petersburg Sankt Petersburg
sententia, ae, f ääni vote Stimme
Tutsī, ōrum, m pl tutsit Tutsi Tutsi

5.4.2019

Nuntii Latini: Zuzana Čaputová praesidens Slovakiae

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
aedificium pūblicum, n julkinen rakennus public building Staatsgebäude
candidāta, ae, f ehdokas candidate Kandidatin
cultūra politica, f poliittinen kulttuuri political culture politische Kultur
delphīnus, ī, m delfiini dolphin Delfin
helicopterum, ī, n helikopteri helicopter Hubschrauber
hūmānismus, ī, m humanismi humanism Humanismus
mūtātiō climatis, f ilmastonmuutos climate change Klimaänderung
nauarchus, ī, m kapteeni captain Kapitän
nāvis petrōleāria, f öljytankkeri oil tanker Öltanker
sermō patrius, m äidinkieli native language Muttersprache

29.3.2019

Nuntii Latini: Quid Niinistö dixerit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
accūsātor speciālis, m erikoissyyttäjä special prosecutor Sonderermittler
comitia parlāmentāria, n pl eduskuntavaalit parliamentary elections Parlamentswahl
helicopterum, ī, n helikopteri helicopter Hubschrauber
meteōrologus, ī, m meteorologi meteorologist Meteorologe
minister iūstitiae, m oikeusministeri attorney general Justizminister
mōtrum, ī, n moottori motor Motor
ornithophilus, ī, m lintuharrastaja birdwatcher Vogelbeobachter
perīculum maritimum, n merihätä distress at sea Seenot
prōtestātor, ōris, m mielenosoittaja protester Demonstrant
rēclāmātiō, ōnis, f mielenosoitus demonstration Demonstration

22.3.2019

Nuntii Latini: Ictus in duas meschitas Novae Zelandiae

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
āëroplanum, ī, n lentokone airplane Flugzeug
ictus terrōristicus, m terroristi-isku terrorist attack Terroranschlag
lēx mātrimōniālis, f avioliittolaki marriage law Ehegesetz
licentia mātrimōniī, f avioliittolupa marriage licence Heiratserlaubnis
meschīta, ae, f moskeija mosque Moschee
minōrennis, is, m ala-ikäinen minor Minderjähriger
pictūra līneāris, f piirros drawing Zeichnung
praesidēns reī pūblicae, m tasavallan presidentti President of the Republic Präsident der Republik
razista, ae, m rasisti rasist Rassist
Virgō Marīa, f Neitsyt Maria Virgin Mary Jungfrau Maria

15.3.2019

Nuntii Latini: Regimen Finlandiae cecidit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
ambulātiō quīnquāgintā chīliometrōrum, f 5000 metrin kävely 5000 metres race walk 5000-Meter-Gehen
ēlectricitās, ātis, f sähkö electricity Elektrizität
expositiō, ōnis, f näyttely exhibition Ausstellung
invēstīgātiō, ōnis, f tutkimus study Erforschung
Foedus internātiōnāle athlēticae levis, n Kansainvälinen yleisurheiluliitto International Association of Athletics Federations Weltleichtathletikverband
genus animantium, n eläinlaji animal species Tierart
genus herbārum, n kasvilaji plant species Pflanzenart
inopia operāriōrum, f työvoimapula labour shortage Arbeitskräfteknappheit
passer domesticus, m varpunen sparrow Spatz
regimen Finlandiae, n Suomen hallitus Finnish government finnische Regierung

8.3.2019

Nuntii Latini: Comitia in Estonia parlamentaria

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
arma nucleāria, n pl ydinaseet nuclear weapons Kernwaffen
Corēa Merīdiōnālis, f Etelä-Korea South Korea Südkorea
dēsultūra scrīdātōria, f mäkihyppy ski jumping Skispringen
exercitium mīlitāre, n sotaharjoitus military exercise militärische Übung
factiō centrālis, f keskustapuolue centre party Zentrumspartei
factiō dextrā-līberālis reformatīva, f oikeistolainen reformipuolue liberal reform party rechtsliberale Reformpartei
regimen, inis, n hallitus government Regierung
minister dēfēnsiōnis, m puolustusministeri secretary of defence Verteidigungsminister
nomisma aëneum, n pronssimitali bronze medal Bronzemedaille
vōtum, ī, n ääni vote Stimme

1.3.2019

Nuntii Latini: Kim et Trump convenerunt

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
arma nucleāria, n pl ydinaseet nuclear weapons Kernwaffen
calefactiō climatis, f ilmaston lämpeneminen global warming globale Erwärmung
castra exercitātiōnis, n pl koulutusleiri training camp Ausbildungslager
comitia praesidentālia, n pl presidentinvaalit presidental elections Präsidentenwahl
Corēa Septentriōnālis, f Pohjois-Korea North Korea Nordkorea
Īnsulae Ovīnae, f pl Färsaaret Faroe Islands Färöer-Inseln
musulmānī, m pl muslimit muslims Muslime
nomisma argenteum, n hopeamitali silver medal Silbermedaille
operātiō chīrurgica, f leikkaus operation Operation
Īnstitūtum Rōmānum Finlandiae, n Suomen Rooman-instituutti Finnish Institute in Rome Institutum Romanum Finlandiae

22.2.2019

Nuntii Latini: Comitia in Hispania prematura

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
applicātiō tēlephōnica, f kännykkäsovellus mobile app Mobile App
chartellum, ī, n kartelli cartel Kartell
comitia parlāmentāria, n pl parlamenttivaalit parliamentary elections Parlamentswahl
cōnstitūtiō, ōnis, f perustuslaki constitution Verfassung
Mare Mortuum, n Kuollutmeri Dead Sea Totes Meer
minister prīmārius, m pääministeri prime minister Premierminister
phōca, ae, f hylje seal Robbe
status necessitātis, m hätätila state of emergency Notstand
syngraphus, ī, m tuhkarokko measles Reisepass
tonna, ae, f tonni tonne Tonne

15.2.2019

Nuntii Latini: Cura senum neglecta

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
Acadēmia Suētiae, f Ruotsin akatemia Swedish Academy Schwedische Akademie
castra carcerālia, n pl vankileiri prison camp Gefangenenlager
dux Edinburgēnsis, m Edinburghin herttua Duke of Edinburgh Herzog von Edinburgh
genus hūmānum, n ihmiskunta mankind Menschengeschlecht
gerontocomium, iī, n vanhainkoti retirement home Seniorenheim
globus terrestris, m maapallo Earth Erde
licentia vehicula gubernandī, f ajokortti driver's licence Führerschein
ministerium ā rēbus exterīs, n ulkoministeriö foreign ministry Außenministerium
morbillī, ōrum, m pl tuhkarokko measles Masern
Nobelista litterātūrae, m kirjallisuuden nobelisti Nobel laureate in literature Nobelpreisträger für Literatur

8.2.2019

Nuntii Latini: Papa Franciscus emiratus Arabicos visit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
dēmoscopia, ae, f mielipidetutkimus opinion poll Meinungsforschung
dēsultūra scrīdātōria, f mäkihyppy ski jumping Skispringen
emirātūs Arabicī, m pl Arabiemiraatit Arab Emirates Arabische Emirate
fragmentum papyrī, n papyrusfragmentti papyrus fragment Papyrusfragment
missa, ae, f messu mass Messe
mumia, ae, f muumio mummy Mumie
musulmānī, m pl muslimit muslims Muslime
Olympionīcēs, ae, m olympiavoittaja Olympic champion Olympiasieger
paenīnsula Arabica, f Arabian niemimaa Arabian peninsula Arabische Halbinsel
pēnsiō, ōnis, f eläke pension Pension

1.2.2019

Nuntii Latini: Löfven Helsinkium visit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
collēga, ae, m kollega colleague Kollege
corruptiō, ōnis, f korruptio corruption Korruption
lēgātus speciāslis, m erikoislähettiläs special envoy Sonderbeauftragter
Mācedonia septerntriōnālis, f Pohjois-Makedonia North Macedonia Nordmazedonien
mūtātiō climatica, f ilmastonmuutos climate change Klimaänderung
ōrdō terrōristicus, m terroristijärjestö terrorist organization Terrororganisation
prīnceps minister, m pääministeri prime minister Ministerpräsident
Ūniō Eurōpaea, f Euroopan unioni European union Europäische Union
Venetiola, ae, f Venezuela Venezuela Venezuela
viridārium nātiōnāle, n kansallispuisto national park Nationalpark

25.1.2019

Nuntii Latini: Stefan Löfven primus minister Suaetiae

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
atmosphaera, ae, f ilmakehä atmosphere Atmosphäre
cafea, ae, f kahvi coffee Kaffe
calefactiō climatis, f ilmastonlämpeneminen global warming globale Erwärmung
crēmum, ī, n kerma cream Sahne
methānum, ī, n metaani methane Methan
morbī cardiovāsculārēs, m pl sydän- ja verisuonitaudit cardiovascular diseases Herz-Kreislauf-Erkrankungen
regimen, inis, n hallitus government Regierung
saccarum, ī, n sokeri sugar Zucker
scrīdātor, ōris, m hiihtäjä skier Skifahrer
Suēco-dēmocratae, ārum, m pl ruotsidemokraatit Sweden Democrats Schwedendemokraten

18.1.2019

Nuntii Latini: Suffragium parlamenti

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
asȳlum, ī, n turvapaikka asylum Asyl
Īnsulae Curīlēs, f pl Kuriilien saaret Kuril Islands Kurilen
iter officiāle, n virkamatka official trip Dienstreise
lābīna nivium, f lumivyöry avalanche Lawine
lēgātus parlāmentāris, m edustaja member of the parliament Abgeordneter
paenīnsula Coreāna, f Korean niemimaa Korean Peninsula Koreanische Halbinsel
parlāmentum, ī, n parlamentti parliament Parlament
prīmus minister, m pääministeri prime minister Premierminister
prīnceps ministra, f pääministeri prime minister Premierministerin
Ūniō Eurōpaea, f Euroopan unioni European union Europäische Union

11.1.2019

Nuntii Latini: Annus 2018 quartus inter calidissimos

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
calefactiō climatis, f ilmaston lämpeneminen global warming globale Erwärmung
eurō, ōnis, f euro euro Euro
lūdī mundāneī hocceī glaciālis iuvenum, m pl jääkiekon nuorten maailmanmestaruuskilpailut world junior ice hockey championships Eishockey-Weltmeisterschaft der Junioren
nāvis bellica, f sotalaiva warship Kriegsschiff
Ōceanus Atlanticus, m Atlantin valtameri Atlantic Ocean Atlantischer Ozean
Ōceanus Pācificus, m Tyyni valtameri Pacific Ocean Pazifischer Ozean
phaenomenon, ī, n ilmiö phaenomenon Phänomen
Sinus Persicus, m Persianlahti Persian Gulf Persischer Golf
societās technologica, f teknologiayhtiö technology company Technologiefirma
statistica, ōrum, n pl tilastot statistics Statistiken

4.1.2019

Nuntii Latini: Quid Niinistö dixerit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
Ālandia, ae, f Ahvenanmaa Åland Åland
Cōnsilium Eurōpaeum, n Eurooppa-neuvosto European Council Europäischer Rat
Foedus luctātiōnis internātiōnāle, n Kansainvälinen painiliitto United World Wrestling United World Wrestling
francus Helveticus, m Sveitsin frangi Swiss franc Schweizer Franken
Lutetia Parīsiōrum, f Pariisi Paris Paris
praesidātus, ūs, m puheenjohtajuus presidency Vorsitz
sēriēs fēminārum, f naistensarja women's league Damenliga
Sīnae, ārum, f pl Kiina China China
typhōn, is, m hurrikaani hurricane Hurrikan
Ūniō Eurōpaea, f Euroopan unioni European union Europäische Union

28.12.2018

Nuntii Latini: Colloquium informaticum praesidentis Putin

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
Aedēs Albae, f pl Valkoinen talo White House Weißes Haus
bellum commerciāle, n kauppasota trade war Handelskrieg
diurnārius, iī, m toimittaja reporter Pressevertreter
fretum Kerts, n Kertšinsalmi Kerch Strait Straße von Kertsch
hēmisphaera septentriōnālis, f pohjoinen pallonpuolisko northern hemisphere Nordhemisphäre
Īnsulae Curīlēs, f pl Kuriilien saaret Kuril Islands Kurilen
minister ā dēfēnsiōne, m puolustusministeri secretary of defence Verteidigungsminister
Radiophōnia Finnica Generālis, f Suomen yleisradio Finnish Broadcasting Company Finnischer Rundfunk
sanctiōnes oeconomicae, f pl taloudelliset pakotteet economic sanctions Wirtschaftssanktionen
sōlstitium brūmāle, n talvipäivänseisaus winter solstice Wintersonnenwende

21.12.2018

Nuntii Latini: De bello civili Syriae

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
bellum cīvīle, n sisällissota civil war Bürgerkrieg
carboneum dioxydātum, n hiilidioksidi carbon dioxide Kohlenstoffdioxid
ecclēsia cathedrālis Sanctae Sophiae, f Pyhän Sofian katedraali Saint Sophia's Cathedral Sophienkathedrale
ecclēsia orthodoxa, f ortodoksinen kirkko Orthodox Church Orthodoxe Kirche
litterae hieroglyphicae, f pl hieroglyfit hieroglyphs Hieroglyphen
minister prīnceps, m pääministeri prime minister Ministerpräsident
mūtātiō climatica, f ilmastonmuutos climate change Klimaänderung
patriarchātus Moscuēnsis, m Moskovan patriarkaatti Moscow Patriarchate Moskauer Patriarchat
pāx Notteburgēnsis, f Pähkinäsaaren rauha Treaty of Nöteborg Vertrag von Nöteborg
pēnsiō sociālis, f sosiaalietuus welfare Sozialhilfe

14.12.2018

Nuntii Latini: Declaratio de iuribus humanis LXX annorum

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
articulus, ī, m artikla article Artikel
autoraeda, ae, f auto car Auto
bellum mundānum secundum, n toinen maailmansota Second world war Zweiter Weltkrieg
cancellāria foederālis, f liittokansleri Federal Chancellor Bundeskanzlerin
conventus generālis Nātiōnum Ūnītārum, m Yhdistyneiden kansakuntien yleiskokous United Nations General Assembly Generalversammlyng der Vereinten Nationen
declārātiō ūniverālis de iūribus hūmānīs, f ihmisoikeuksien yleismaailmallinen julistus universal declaration of human rights allgemeine Erklärung der Menschenrechte
minister ab aerāriō pūblicō, m valtionvarainministeri mininster of finance Finanzminister
ōrātiō tēlevīsifica, f televisiopuhe televised speech Fernsehrede
prīma ministra, f pääministeri prime minister Ministerpräsidentin
Ūniō Dēmocratica Christiāna Germaniae, f Saksan kristillisdemokraattinen unioni Christian Democratic Union of Germany Christlich Demokratische Union Deutschlands

7.12.2018

Nuntii Latini: George Bush mortuus

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
caput cīvitātis, n valtionpää head of state Staatsoberhaupt
cōpiae subsidiāriae, f pl reserviläiset reservists Reservisten
diēs independentiae, m itsenäisyyspäivä Independence Day Unabhängigkeitstag
exercitātiō bellī, f sotaharjoitus military exercise militärische Übung
Nātiōnēs Ūnītae, f pl Yhdistyneet kansakunnat United Nations Vereinte Nationen
pactum clīmaticum Parisiēnse, n Pariisin ilmastosopimus Paris climate accord Klimavertrag von Paris
palatium praesidentiāle, n presidentinlinna presidential palace Präsidentenpalast
Parkinsonismus, ī, m Parkinsonin tauti Parkinson's disease Parkinson-Krankheit
societās Hanseatica, f Hansaliitto Hanseatic League Hanse
turris Pisārum oblīqua, f Pisan kalteva torni Leaning Tower of Pisa Schiefer Turm von Pisa

30.11.2018

Nuntii Latini: Conflictus Russiae et Ucrainae

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
aquae nātiōnālēs, f pl aluevedet territorial waters Territorialgewässer
Bosporus Cimmerius, m Kertšinsalmi Kerch Strait Straße von Kertsch
colōnialismus, ī, m kolonialismi colonialism Kolonialismus
Cōnsilium sēcūritātis, n turvallisuusneuvosto Security Council Sicherheitsrat/td>
cōpiae speciālēs, f pl erikoisjoukot special forces Spezialkräften
flāvum colobium, m keltainen liivi yellow vest gelbe Weste
mare Asoviēnse, n Asovanmeri Sea of Azov Asowsches Meer
Pontus Euxīnus, m Mustameri Black Sea Schwarzes Meer
sēcrētārius generālis, m pääsihteeri secretary general Generalsekretär
vectīgal combustibilium, n polttoainevero fuel tax Brendstoffsteuer

23.11.2018

Nuntii Latini: Quid Trump dixerit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
Acadēmia Suētiae, f Ruotsin akatemia Swedish Academy Schwedische Akademie
Cōnsilium Eurōpaeum, n Eurooppa-neuvosto European Council Europäischer Rat
Crimea occupāta, f Krimin valtaus occupation of Crimea Eroberung der Krim
incendium silvestre, n metsäpalo forest fire Waldbrand
nīdificātiō, ōnis, f pesintä nesting Nisten
pompa mīlitāris, f sotilasparaati military parade Militärparade
praesidātus, ūs, m puheenjohtajuus presidency Vorsitz
rāstellus, ī, m harava rake Rechen
sanctiō, ōnis, f pakote sanction Sanktion
scandalum, ī, n skandaali scandal Skandal

16.11.2018

Nuntii Latini: Manfred Weber candidatus principalis factionis EPP

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
antisēmitismus, ī, m antisemitismi antisemitism Antisemitismus
Arcus triumphālis, m Riemukaari Arc de Triomphe Arc de Triomphe
Eurōparlāmentum, ī, n europarlamentti EU Parliament Europaparlament
Factiō Populāris Eurōpae, f Euroopan kansanpuolue European People's Party Europäische Volkspartei
forum pācis Parisiēnsis, f Pariisin rauhanfoorumi Paris Peace Forum Friedensforum in Paris
Germania nazistica, f Natsi-Saksa Nazi Germany Nazi-Deutschland
nox crystallīna, f kristalliyö Kristallnacht Kristallnacht
prīmum bellum mundānum, n ensimmäinen maailmansota First World War erster Weltkrieg
sēcrētārius generālis, m pääsihteeri secretary general Generalsekretär
synagōga, ae, f synagoga synagogue Synagoge

9.11.2018

Nuntii Latini: De comitiis congressus

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
camera superior, f ylähuone upper house Oberhaus
Cīvitātēs Americae Ūnītae, f Amerikan Yhdysvallat United States of America Vereinigte Staaten von Amerika
dīnosaurus, ī, m dinosaurus dinosaur Dinosaurier
Finno-Suēti, ōrum, m pl suomenruotsalaiset Finnish Swedes Finnlandschweden
iūs suffrāgandī, n äänioikeus right to vote Stimmrecht
Nova Caledonia, f Uusi-Kaledonia New Caledonia Neukaledonien
Ōceanus Pācificus, m Tyyni valtameri Pacific Ocean Pazifischer Ozean
rhīnoceros, ōtis, m sarvikuono rhinoceros Nashorn
sauropoda, ōrum, n pl sauropodit sauropoda Sauropoden
xenophobia, ae, f ksenofobia xenophobia Xenophobie

2.11.2018

Nuntii Latini: Antiqua navis in fundo ponti Euxini reperta

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
āëriportus, ūs, m lentokenttä airport Flughafen
āëroplanum, ī, n lentokone airplane Flugzeug
archaeologus, ī, m arkeologi archaeologist Archäologe
chīliometrum quadrātum, n neliökilometri square kilometre Quadratkilometer
expositiō cattōrum, f kissanäyttely cat show Katzenausstellung
investīgātiō carbōnica, f radiohiiliajoitus radiocarbon dating Radiokarbondatierung
nātālitās, ātis, f syntyvyys birth rate Geburtenrate
nāvis mercātōria, f kauppalaiva merchant ship Handelsschiff
oxygenium, iī, n happi oxygen Sauerstoff
phōtographēma, atis, n valokuva photograph Foto

26.10.2018

Nuntii Latini: Cedes diurnarii Khashoggi

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
animal familiāre, n lemmikkieläin pet Haustier
ars veterīnāria, f eläinlääketiede veterinary medicine Veterinärmedizin
festa cīnēmatographica, n pl elokuvafestivaalit film festival Filmfestival
mare Sīnēnse, n Kiinanmeri China Sea Chinesisches Meer
missile circumvagāns, n risteilyohjus cruise missile Marschflugkörper
missile nucleāre mediae distantiae, n keskimatkan ydinohjus medium-range nuclear missile Mittelstreckenatomrakete
pellicula, ae, f filmi film Film
prīma ministra, f pääministeri prime minister Ministerpräsidentin
prothesis, is, f proteesi prosthesis Prothese
Ūniō Eurōpaea, f Euroopan unioni European union Europäische Union

19.10.2018

Nuntii Latini: Forum argentarium in mundo vacillavit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
actiō, ōnis, f osake share Aktie
Arabia Saudiāna, m Saudi-Arabia Saudi Arabia Saudi-Arabien
archiepiscopus, ī, m arkkipiispa archbischop Erzbischof
bellum commerciāle, n kauppasota trade war Handelskrieg
bursa Helsinkiēnsis, f Helsingin pörssi Helsinki stock exchange Börse Helsinki
Cōnstantīnopolis, is, f Istanbul Istanbul Istanbul
Oriēns Proximus, m Lähi-itä Middle East Naher Osten
patria, ae, f kotimaa homeland Heimat
petroleum, ī, n öljy petroleum Öl
redactor, ōris, m toimittaja reporter Pressevertreter

12.10.2018

Nuntii Latini: Monitio de climate data

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
actīvista, ae, m aktivisti activist Aktivist
bellum intestīnum, n sisällissota civil war Bürgerkrieg
cantātrix drāmatum melicōrum, f oopperalaulaja opera singer Opernsängerin
gradus Celsiānus, m celsiusaste degree Celsius Grad Celsius
hēmisphaera septentriōnālis, f pohjoinen pallonpuolisko northern hemisphere Nordhemisphäre
mūtātiō climatica, f ilmastonmuutos climate change Klimaänderung
nosocomīum, īī, n sairaala hospital Krankenhaus
praemium Nobeliānum pācis, n Nobelin rauhanpalkinto Nobel Peace Prize Friedensnobelpreis
rērum perītī, m pl asiantuntijat experts Experten
Sūtōrēs rūsticī Nummisuutarit Heath Cobblers Die Heideschuster

5.10.2018

Nuntii Latini: Obama Finniam visit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
animal herbivorum, n kasvinsyöjä herbivore Pflanzenfresser
chaos, ī, n kaaos chaos Chaos
chīliogramma, tis, n kilogramma kilogram Kilogramm
discus, ī, m levy album Platte
genus hūmānum, n ihmiskunta humankind Menschengeschlecht
motus terrae, m maanjäristys earthquake Erdeben
pellicula, ae, f elokuva motion picture Film
regiō arctica, f arktinen alue Arctic region arktische Region
tarandrus, ī, m poro reindeer Reintier
tundra, ae, f tundra tundra Tundra

28.9.2018

Nuntii Latini: Ecclesia incendio deleta

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
ecclēsia lignea, f puukirkko wooden church Holzkirche
lūsor pedifollicus, m jalkapalloilija soccer player Fußballspieler
Nātiōnēs Ūnītae, f pl Yhdistyneet kansakunnat United Nations Vereinte Nationen
nomisma argenteum, n hopeamitali silver medal Silbermedaille
pictūra altarium, f alttaritaulu altarpiece Altarbild
praeses parlāmentī, m parlamentin puhemies speaker of the parliament Präsident des Reichstages
prīnceps minister, m pääministeri prime minister Ministerpräsident
sēriēs fēminārum, f naistensarja women's league Damenliga
tūtor nātūrae, m luonnonsuojelija environmentalist Umweltschützer
vās sacrum, n ehtoollismalja chalice Kelch

21.9.2018

Nuntii Latini: Niinistö actis diurnis FAZ respondit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
acta diurna, n pl sanomalehti newspaper Zeitung
diurnārius, iī, m toimittaja reporter Pressevertreter
exercitātiō bellandī, f sotaharjoitus military exercise militärische Übung
helicopterum, ī, n helikopteri helicopter Hubschrauber
Natō, ōnis, f Nato NATO NATO
ōra orientālis, f itärannikko east coast Ostküste
pestis suīna Āfricāna, f afrikkalainen sikarutto African swine fever afrikanische Schweinepest
secundum bellum mundānum, n toinen maailmansota Second world war Zweiter Weltkrieg
typhōn, is, m hurrikaani hurricane Hurrikan
Ūniō Soviētica, f Neuvostoliitto Soviet Union Sowjetunion

14.9.2018

Nuntii Latini: Comitia in Suetia

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
dēmocratae Suētī, m pl Ruotsidemokraatit Sweden Democrats Schwedendemokraten
diabētēs, ae, m diabates diabetes Diabetes
ministerium iustitiae, n oikeusministeriö department of justice Justizministerium
missile ballisticum intercontinentāle, n mannertenvälinen ballistinen ohjus intercontinental ballistic missile Interkontinentalrakete
morbī cardiovāsculārēs, m pl sydän- ja verisuonitaudit cardiovascular diseases Herz-Kreislauf-Erkrankungen
mūtātiō climatica, f ilmastonmuutos climate change Klimaänderung
Ōrdō mundī sānitārius, m Maailman terveysjärjestö World Health Organization Weltgesundheitsorganisation
pompa mīlitāris, f sotilasparaati military parade Militärparade
prīnceps minister, m pääministeri prime minister Ministerpräsident
statistica, ōrum, n pl tilastot statistics Statistiken

7.9.2018

Nuntii Latini: Commissio Europaea horam aestivam abiectura

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
chalifa, ae, m kalifi caliph Kalif
diaeta, ae, f ruokavalio diet Ernährung
fūmificātiō tabacī, f tupakointi tobacco smoking Tabakrauchen
Hafnia, ae, f Kööpenhamina Copenhagen Kopenhagen
hōra aestiva, f kesäaika summer time Sommerzeit
hōrologium, iī, n kello clock Uhr
imāmus, ī, m imaami imam Imam
meschīta, ae, f moskeija mosque Moschee
Ōrdō mundī commerciālis, m Maailman kauppajärjestö World Trade Organization Welthandelorganisation
sociologia religiōsa, f uskontososiologia sociology of religion Religionssoziologie

31.8.2018

Nuntii Latini: Calamitas in Kuopio gravis

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
arma atomica, n pl ydinaseet nuclear weapons Atomwaffen
autocinēta, ae, f auto car Auto
autoraeda longa, f linja-auto bus Autobus
dearmātiō nucleāris, f ydinaseriisunta nuclear disarmament atomare Abrüstung
lēx cōnstitūtiōnālis, f perustuslaki constitution Verfassung
minister ā rēbus exterīs, m ulkoministeri foreign minister Außenminister
orbita ferriviāria, f rautatie railway Eißenbahn
prīnceps minister, m pääministeri prime minister Ministerpräsident
via autocinētica, f moottoritie motorway Autobahn
vicia fāba, f härkäpapu fava bean Ackerbohne

24.8.2018

Nuntii Latini: De conventu Sotsiensi

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
America Austrālis, f Etelä-Amerikka South America Südamerika
currus lōrīcātus, m panssarivaunu tank Panzerwagen
Foedus Varsaviae, n Varsovan liitto Warsaw Pact Warschauer Pakt
Helvētia, ae, f Sveitsi Switzerland Schweiz
īnflātiō monētālis, f inflaatio inflation Inflation
Nātiōnēs Ūnītae, f pl Yhdistyneet kansakunnat United Nations Vereinte Nationen
pluviae monsōniae, f pl monsuunisateet monsoon rains Monsunregen
regiō arctica, f arktinen alue Arctic region arktische Region
sēcrētārius generālis, m pääsihteeri secretary general Generalsekretär
tūtēla nātūrae, f luonnonsuojelu environmental protection Umweltschutz

17.8.2018

Nuntii Latini: Calamitas Genuae gravis

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
certāmina Eurōpaea athlēticae generālis, n pl yleisurheilun Euroopan-mestaruuskilpailut European Athletics Championships Leichtathletik-Europameisterschaften
comitia parlāmentāria, n pl parlamenttivaalit parliamentary elections Parlamentswahl
custōs pūblicus, m poliisi police Polizei
gasum lācrimogenum, n kyynelkaasu tear gas Tränengas
minister ā rēbus domesticīs, m sisäministeriö minister of the interior Innenminister
nosocomīum, īī, n sairaala hospital Krankenhaus
rubus chamaemōrus, m lakka cloudberry Moltebeere
summus conventus, m huippukokous summit meeting Gipfeltreffen
tempus lūgendi, n suruaika period of mourning Trauerzeit
via autocinētica, f moottoritie motorway Autobahn

10.8.2018

Nuntii Latini: Ebola denuo in Congo vagatur

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
Cōnsilium sēcūritātis Nātiōnum Ūnītārum, n YK:n turvallisuusneuvosto UN Security Council Sicherheitsrat der VN
diarrhoea, ae, f ripuli diarrhea Durchfall
dysphoria, ae, f pahoinvointi nausea Übelkeit
epistula ēlectronica, f sähköpostiviesti email message E-Mail-Nachricht
haemorrhagica febris, f verenvuotokuume hemorrhagic fever hämorrhagisches Fieber
molestia sexuālis, f seksuaalinen hyväksikäyttö sexual abuse sexueller Missbrauch
Mōns Leōnīnus, m Sierra Leone Sierra Leone Sierra Leone
myalgia, ae, f lihaskipu muscle pain Muskelschmerz
prōductor Hollywoodēnsis, m Hollywood-tuottaja Hollywood producer Hollywood-Produzent
symptōma, atis, n oire symptom Symptom

3.8.2018

Nuntii Latini: Feriae aestivae ad finem vergunt

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
Aedēs Albae, f pl Valkoinen talo White House Weißes Haus
Commissiō Eurōpaea, f Euroopan komissio European Commission Europäische Kommission
fēriae aestīvae, f pl kesäloma summer vacation Sommerferien
hēmisphaerium septentriōnāle, n pohjoinen pallonpuolisko northern hemisphere Nordhemisphäre
incendium silvae, n metsäpalo forest fire Waldbrand
industria autovehiculāris, f autoteollisuus car industry Autoindustrie
lūdī mundānī pedifollicī, m pl jalkapallon maailmanmestaruuskilpailut soccer world cup Fußball-Weltmeisterschaft
mūtātiō climatis, f ilmastonmuutos climate change Klimaänderung
saccus plasticus, m muovipussi plastic bag Plastiksackerl
sīphōnārius, ī, m palomies firefighter Feuerwehrmann

15.6.2018

Nuntii Latini: Conventus Singapurae historicus

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
atmosphaera, ae, f ilmakehä atmosphere Atmosphäre
cancellārius foederālis, m liittokansleri Federal Chancellor Bundeskanzler
commūnitās religiōsa, f uskonnollinen yhdyskunta religious community Glaubensgemeinschaft
Corēa Septentriōnālis, f Pohjois-Korea North Korea Nordkorea
dearmātiō nucleāris, f ydinaseriisunta nuclear disarmament atomare Abrüstung
imāmus, ī, m imaami imam Imam
islāmismus politicus, m poliittinen islam political Islam politischer Islam
meschīta, ae, f moskeija mosque Moschee
methānum, ī, n metaani methane Methan
radicālizzātiō, ōnis, f radikalisaatio radicalization Radikalisierung

8.6.2018

Nuntii Latini: Novus archiepiscopus

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
archiepiscopus, ī, m arkkipiispa archbischop Erzbischof
baculum pastorāle, n piispansauva pastoral staff Krummstab
bellum commerciale, n kauppasota trade war Handelskrieg
chalybs, is, m teräs steel Stahl
doctor theologiae, m teologian tohtori doctor of theology Doktor der Theologie
ecclesiae evangelico-Lutherāna Finlandiae, f Suomen evankelis-luterilainen kirkko Evangelical Lutheran Church of Finland Evangelisch-Lutherische Kirche Finnlands
ēruptiō vulcānica, f tulivuorenpurkaus volcanic eruption Vulkanausbruch
lava, ae, f laava lava Lava
Ōceanus Pācificus, m Tyyni valtameri Pacific Ocean Pazifischer Ozean
prīnceps minister, m pääministeri prime minister Ministerpräsident

1.6.2018

Nuntii Latini: Trump conventum cum Kim revocavit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
Aedēs Albae, f pl Valkoinen talo White House Weißes Haus
āërodromus, ī, m lentokenttä airport Flughafen
Cōnfoederātiō campiōnum, f Mestareiden liiga Champions League Champions-League
ēmissiōnēs carboneī dioxydātī, f pl hiilidioksidipäästöt carbon dioxide emissions Kohlenstoffdioxidausstöße
eurō, ōnis, f euro Euro Euro
lāmen sōlāre, n aurinkopaneeli solar panel Solarmodul
Nātiōnēs Ūnītae, f pl Yhdistyneet kansakunnat United Nations Vereinte Nationen
sēcrētārius generālis, m pääsihteeri secretary general Generalsekretär
tȳphon tropicus, m trooppinen hirmumyrsky tropical cyclone tropischer Wirbelsturm
vīs ēlectrica, f sähkö electricity Elektrizität

25.5.2018

Nuntii Latini: Memoria bellis caducorum

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
bellō cadūcī, m pl kaatuneet fallen soldiers die Gefallenen
bellum domesticum, n sisällissota civil war Bürgerkrieg
comitia praesidentālia, n pl presidentinvaalit presidental elections Präsidentenwahl
ecclēsia cathedrālis Aboënsis, f Turun tuomiokirkko Turku cathedral Dom von Turku
globus terrestris, m maapallo globe Weltkugel
incendium terrestre, n maastopalo wild fire Waldbrand
mercātor artis, m taidekauppias art dealer Kunsthändler
opēs aquārum, f pl vesivarat water resources Wasservorkommen
prīnceps minister, m pääministeri prime minister Ministerpräsident
sanctiōnes oeconomicae, f pl taloudelliset pakotteet economic sanctions Wirtschaftssanktionen

18.5.2018

Nuntii Latini: Coreae Septentrionali auxilium oeconomicum praebetur

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
altum mare, n avomeri high seas Hochsee
bālaena, ae, f valas whale Wal
collēs Golan, m pl Golanin kukkulat Golan Heights Golanhöhen
Corēa Septentriōnālis, f Pohjois-Korea North Korea Nordkorea
ictus aërius, m ilmaisku airstrike Luftangriff
lacus artificiālis, m tekojärvi reservoir Stausee
minister ā rēbus exterīs, m ulkoministeri foreign minister Außenminister
nassa, ae, f rysä fish trap Reuse
Nātiōnēs Ūnītae, f pl Yhdistyneet kansakunnat United Nations Vereinte Nationen
Sinus Finnicus, m Suomenlahti Gulf of Finland Finnischer Meerbusen

11.5.2018

Nuntii Latini: Quid Donald Trump dixerit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
certāmina dē prīncipātū luctandī Eurōpaeō, n pl painin Euroopan-mestaruuskilpailut European Wrestling Championships Ringer-Europameisterschaften
Cremlīnus, ī, m Kreml Kremlin Kreml
iūrāmentum officiī, n virkavala oath of office Amtseid
metrum cubicum, n kuutiometri cubic metre Raummeter
pactum nucleāre, n ydinsopimus nuclear pact Atomabkommen
praemium Nobeliānum litterātūrae, n Nobelin kirjallisuuspalkinto Nobel Prize in Literature Nobelpreis für Literatur
quālitās āëris, f ilmanlaatu air quality Luftqualität
sanctiō, ōnis, f pakote sanction Sanktion
scandalum, ī, n skandaali scandal Skandal
zingarī, ōrum, m pl romanit Romani Roma

4.5.2018

Nuntii Latini: Conventus principum historicus

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
aetās media, f keski-ikä average age Durchschnittsalter
bēta vulgāris, f juurikas beet Rübe
dearmātiō nucleāris, f ydinaseriisunta nuclear disarmament atomare Abrüstung
diēs veterānōrum, m veteraanipäivä veterans' day Veteranentag
grapheum commūnicātiōnis, n yhteystoimisto liaison office Verbindungsbüro
īnsecticīdae neonicotīnoīdēs, f pl neonikotinoidihyönteismyrkyt neonicotinoid insecticides Neonikotinoidinsektiziden
planta oleōsa, f öljykasvi oil plant Ölpflanze
secundum bellum mundānum, n toinen maailmansota Second world war Zweiter Weltkrieg
speciēs avium, f lintulaji bird species Vogelart
status bellī, m sotatila state of war Kriegszustand

27.4.2018

Nuntii Latini: Iter praesidentis Macron

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
autocinētum, ī, n auto car Auto
bellum Syriacum, n Syyrian sota Syrian war syrischer Krieg
collēga, ae, m kollega colleague Kollege
congressus, ūs, m kongressi congress Kongress
Francogallia, ae, f Ranska France Frankreich
iūrāmentum officiī, n virkavala oath of office Amtseid
lībertās rēī diurnāriae, f lehdistönvapaus freedom of the press Pressefreiheit
partēs commūnisticae, f pl kommunistipuolue communist party kommunistische Partei
testis oculātus, m silminnäkijä eyewitness Augenzeuge
vigil pūblicus, m poliisi policeman Polizist

20.4.2018

Nuntii Latini: Foederatio occidentalis Syriam missilibus percussit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
captīvus politicus, m poliittinen vanki political prisoner politischer Gefangener
Cōnsilium sēcūritātis, n turvallisuusneuvosto security council Sicherheitsrat
Foederāle Officium Investīgātiōnis, n FBI FBI FBI
Ministerium aerāriī pūblicī, n valtionvarainministeriö mininstry of finance Finanzministerium
ministerium dēfēnsiōnis, n puolustusministeriö ministry of defence Verteidigungsministerium
missile, is, n ohjus missile Rakete
motus rebellis, m kapina rebellion Aufstand
Ōrdō mundĪ sānitārius, m Maailman terveysjärjestö World Health Organization Weltgesundheitsorganisation
reclāmātor, ōris, m mielenosoittaja demonstrator Demonstrant
symptōma, atis, n oire symptom Symptom

13.4.2018

Nuntii Latini: Quid in Syria factum sit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
Acadēmia Suētiae, f Ruotsin akatemia Swedish Academy Schwedische Akademie
arma chēmica, n pl kemialliset aseet chemical weapons chemische Waffen
cohors nātiōnālis, f kansalliskaarti National Guard Nationalgarde
gradus Celsiānus, m celsiusaste degree Celsius Grad Celsius
ictus gasālis, m kaasuisku gas attack Gasangriff
immigrātiō illēgālis, f laiton maahanmuutto illegal immigration illegale Einwanderung
paenīnsula Corea, f Korean niemimaa Korean Peninsula Koreanische Halbinsel
paroechia, ae, f kunta municipality Gemeinde
praemium Nobeliānum, n Nobelin palkinto Nobel Prize Nobelpreis
Vīcingī, ōrum, m pl viikingit Vikings Wikinger

6.4.2018

Nuntii Latini: Statio spatialis Sinensium praecipitavit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
Aedēs Albae, f pl Valkoinen talo White House Weißes Haus
āëroplanum, ī, n lentokone airplane Flugzeug
arma nucleāria, n pl ydinaseet nuclear weapons Kernwaffen
atmosphaera, ae, f ilmakehä atmosphere Atmosphäre
autovehiculum, ī, n auto car Auto
ēlectrificīna nucleāris, f ydinvoimala nuclear power plant Kernkraftwerk
metrēta, ae, f tonni tonne Tonne
Ōceanus Pācificus, m Tyyni valtameri Pacific Ocean Pazifischer Ozean
statiō spatiālis, f avaruusasema space station Raumstation
Vǐa Crǔcis, f ristin tie way of the cross Kreuzweg

30.3.2018

Nuntii Latini: Legati Russi expelluntur

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
birotātiō, ōnis, f pyöräily bicycling Radfahren
cīnēmatographēum, ī, n elokuvateatteri cinema Kino
dearmātiō nucleāris, f ydinaseriisunta nuclear disarmament atomare Abrüstung
ēiectāmenta plastica, n pl muovijäte plastic waste Plastikmüll
mercium emporium, n ostoskeskus shopping centre Einkaufszentrum
praesidēns, ntis, m presidentti president Präsident
rēs plastica, f muovi plastic Plastik
tabulātum, ī, n kerros floor Stockwerk
trāmen, inis, n juna train Zug
via birotāria, f pyörätie bike path Fahrradweg

23.3.2018

Nuntii Latini: Putin in quartum praesidentatum creatus

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
argentāria, ae, f pankki bank Bank
cīvis Britannus, m Britannian kansalainen British citizen britischer Staatsbürger
comitia praesidentālia, n pl presidentinvaalit presidental elections Präsidentenwahl
cōnsulātus, ūs, m konsulaatti consulate Konsulat
lēgātus diplōmaticus, m diplomaatti diplomat Diplomat
lībertās ēligendī, f valinnanvapaus freedom of choice Entscheidungsfreiheit
longitūdō vitae, f elinajanodote life expectancy Lebenserwartung
praesidentātus, ūs, m presidenttikausi presidency Präsidentschaft
Ūniō Soviētica, f Neuvostoliitto Soviet Union Sowjetunion
urna, ae, f uurna urn Urne

16.3.2018

Nuntii Latini: Quid Salisburiae acciderit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
biodīversitās, ātis, f biodiversiteetti biodiversity Biodiversität
Cīvitātēs Americae Ūnītae, f Amerikan Yhdysvallat United States of America Vereinigte Staaten von Amerika
hēmisphaerium orbis terrārum septentriōnāle, n pohjoinen pallonpuolisko northern hemisphere Nordhemisphäre
Īnstitūtum Meteōrologicum, n Ilmatieteen laitos Meteorological Institute Meteorologisches Institut
lacūna nigra, f musta aukko black hole schwarzes Loch
physicus, ī, m fyysikko physicist Physiker
Sēdēs rēī explōrātōriae, f Keskustiedustelupalvelu Central Intelligence Agency Zentraler Geheimdienst
spatium cosmicum, n avaruus outer space Weltraum
speculātor, ōris, m vakooja spy Spion
venēnum nervāle, n hermomyrkky neurotoxin Nervengift

9.3.2018

Nuntii Latini: Oratio de statu nationis praesidentis Putin

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
aetās mesolithica, f mesoliittinen kausi mesolithic era Mittelsteinzeit
archiepiscopus, ī, m arkkipiispa archbischop Erzbischof
dioecēsis Esboënsis, f Espoon hiippakunta Diocese of Espoo Bistum Espoo
doctor theologiae, m teologian tohtori doctor of theology Doktor der Theologie
ecclēsia Finnica evangelico-Lutherāna, f Suomen evankelis-luterilainen kirkko Evangelical Lutheran Church of Finland Evangelisch-Lutherische Kirche Finnlands
habitātiō hūmāna, f ihmisasutus human habitation menschliche Besiedlung
motus Quīnque stellārum, m Viiden tähden liike Five Star Movement Fünf-Sterne-Bewegung
nātālitās, ātis, f syntyvyys birth rate Geburtenrate
regimen, inis, n hallitus government Regierung
somnus hiemālis, m talviuni Hibernation Winterschlaf

2.3.2018

Nuntii Latini: Rerum in Syria condicio

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
bombardātiō, ōnis, f pommitus bombardment Bombardement
commeātus pūblicus, m julkinen liikenne public transport öffentlicher Verkehr
Cōnsilium sēcūritātis Nātiōnum Ūnītārum, n YK:n turvallisuusneuvosto UN Security Council Sicherheitsrat der VN
effectus secundārius, m sivuvaikutus side effect Nebenwirkung
ignistitium, iī, n tulitauko cease-fire Waffenstillstand
palaestra, ae, f liikuntasali gymnasium Turnhalle
remedium antidepressīvum, n masennuslääke antidepressant Antidepressivum
Schola cathedrālis Aboënsis, f Turun katedraalikoulu Cathedral School of Åbo Kathedralschule von Turku
Sēdēs circumiectālis Eurōpaea, f Euroopan ympäristökeskus European Environment Agency Europäische Umweltagentur
Tribūnal Ūniōnis Eurōpaeae, n Euroopan unionin tuomioistuin Court of Justice of the European Union Gerichtshof der Europäischen Union

23.2.2018

Nuntii Latini: Bellum omnium contra omnes

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
Conventus dē secūritāte Monacēnsis, m Münchenin turvallisuuskokous Munich Security Conference Münchner Sicherheitskonferenz
minister ā rēbus exterīs, m ulkoministeri foreign minister Außenminister
minōritās, ātis, f vähemmistö minority Minderheit
Natō, ōnis, f Nato NATO NATO
sanctiō, ōnis, f pakote sanction Sanktion
pāx Dorpatēnsis, f Tarton rauha treaty of Tartu Frieden von Dorpat
periēgēta, ae, m turisti tourist Tourist
sēcrētārius generālis, m pääsihteeri secretary general Generalsekretär
terrae septentriōnālēs, f pl Pohjoismaat Nordic countries Nordländer
terrōrista, ae, m terroristi terrorist Terrorist

16.2.2018

Nuntii Latini: Calamitas aëria in Russia

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
calamitās āëria, f ilmailuonnettomuus air disaster Luftunfall
custōs pūblicus, m poliisi police Polizei
epistula invītātōria, f kutsukirje invitation letter Einladungsschreiben
lingua gesticulātōria, f viittomakieli sign language Zeichensprache
nomisma aëneum, n pronssimitali bronze medal Bronzemedaille
Olympia hiemālia, n pl talviolympialaiset winter Olympics Olympische Winterspiele
scrīdātiō, ōnis, f hiihto skiing Skilaufen
sēcrētārius generālis, m pääsihteeri secretary general Generalsekretär
testis oculātus, m silminnäkijä eyewitness Augenzeuge
vītium technicum, n tekninen vika technical error technischer Fehler

9.2.2018

Nuntii Latini: Presidens Niinistö filiolo auctus salva coniuge

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
aboriginēs, um, m pl alkuperäisasukkaat aborigines Ureinwohner
factiō centrālis, f keskustapuolue centre party Zentrumspartei
lēgāta parlāmentāris, f kansanedustaja member of the parliament Abgeordnete
marescalcus campī, m kenttämarsalkka field marshall Feldmarschall
ministra ā rēbus domesticīs, f sisäministeri minister of the interior Innenministerin
praesēs parlāmentī, m eduskunnan puhemies Speaker of the Parliament Parlamentspräsident
praesidēns reī pūblicae, m tasavallan presidentti President of the Republic Präsident der Republik
prīmum suffrāgium, n ensimmäinen äänestyskierros first ballot erster Wahlgang
proelium Stalingradēnse, n Stalindgradin taistelu Battle of Stalingrad Schlacht bei Staligrad
pȳramis, dis, f pyramidi pyramid Pyramide

2.2.2018

Nuntii Latini: Macron tapete Baiocense Britannis commodabit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
albātī, ōrum, m pl valkoiset Whites die Weißen
candidātus, ī, m ehdokas candidate Kandidat
comitia praesidentālia, n pl presidentinvaalit presidental elections Präsidentenwahl
congressus, ūs, m kongressi congress Kongress
dīrectīva, ae, f direktiivi directive Richtlinie
hōra aestīva, f kesäaika summer time Sommerzeit
lēgātus parlāmentāris, m kansanedustaja member of the parliament Abgeordneter
ōrātiō dē statū nātiōnis, f kansakunnan tila -puhe State of the Union Address Ansprache zur Lage der Union
renovātiō rēī tribūtāriae, f verouudistus tax reform Steuerreform
silentium triste, n hiljainen hetki moment of silence Schweigeminute

26.1.2018

Nuntii Latini: Macron tapete Baiocense Britannis commodabit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
acidus nucleicus, m nukleiinihappo nucleic acid Nukleinsäure
astēcī, ōrum, m asteekit Aztecs Azteken
bactērium, iī, n bakteeri bacterium Bakterium
dolor capitis, m päänsärky headache Kopfschmerz
gastronomia, ae, f gastronomia gastronomy Gastronomie
liber culīnarius, m keittokirja cookbook Kochbuch
litrum, ī, n litra litre Liter
Promuntōriopolis, is, f Kapkaupunki Cape Town Kapstadt
pugna Hastingēnsis, f Hastingsin taistelu Battle of Hastings Schlacht bei Hastings
tapēte Baiocēnse, n Bayeux’n seinävaate Bayeux Tapestry Teppich von Bayeux

19.1.2018

Nuntii Latini: Bulgaria Unioni praeest

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
accūsātor, ōris, m syyttäjä prosecutor Ankläger
appellātiō scientifica, f tieteellinen nimi scientific name wissenschaftlicher Name
bisōn, ōntis, m biisoni bison Bison
crīminālitās ordināta, f järjestäytynyt rikollisuus organized crime organisiertes Verbrechen
equus silvaticus, m villihevonen wild horse Wildpferd
nāvis subaquānea, f sukellusvene submarine U-Boot
panda, ae, m panda panda Panda
praesidātus, ūs, m puheenjohtajuus chairmanship Vorsitz
rēclāmātiō, ōnis, f mielenosoitus demonstration Demonstration
vincula sempiterna, n pl elinkautinen vankeus life imprisonment lebenslange Freiheitsstrafe

12.1.2018

Nuntii Latini: Ignis et furor in Aedibus Albis

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
bursa monētāria, f pörssi stock exchange Börse
calefactiō climatis, f ilmastonlämpeneminen global warming globale Erwärmung
carboneum dioxydātum, n hiilidioksidi carbon dioxide Kohlenstoffdioxid
dictātor, ōris, m diktaattori dictator Diktator
glaciēs maritima, f merijää sea ice Meeris
globulus nucleāris, m ydinnappi nuclear button Atomwaffen-Knopf
Mare glaciāle, n Jäämeri Arctic Sea Arktische See
missile nucleāre, n ydinohjus nuclear missile Atomrakete
phōtosynthesis, is, f yhteyttäminen photosynthesis Fotosynthese
temperātūra media, f keskilämpötila average temperature Durchschnittstemperatur

5.1.2018

Nuntii Latini: Quid Niinistö dixerit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
bellum cīvīle, n sisällissota civil war Bürgerkrieg
Cīvitātēs Americae Ūnītae, f Amerikan Yhdysvallat United States of America Vereinigte Staaten von Amerika
līnea calida, f kuuma linja hotline heißer Draht
Olympia hiberna, n pl talviolympialaiset winter Olympics Olympische Winterspiele
ōrātiō tēlevīsifica, f televisiopuhe televised speech Fernsehrede
Ōrdō ēducātiōnis, scientiae, cultūrae Nātiōnum Ūnītārum, m UNESCO UNESCO UNESCO
regiō maritima, f merialue sea region Seeraum
Sīnae, ārum, f pl Kiina China China
taenia, ae, f nauha tape Band
terrae Arabicae, f pl Arabimaat Arab states arabische Länder

29.12.2017

Nuntii Latini: Finis transmissioni Latinae imminebat

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
auscultātor, ōris, m kuuntelija listener Zuhörer
interrēte, is, n internet Internet Internet
petītiō, ōnis, f adressi petition Petition
Radiophōnia Finnica Generālis, f Suomen yleisradio Finnish Broadcasting Company Finnischer Rundfunk
Rēs pūblica Āfricae Austrālis, f Etelä-Afrikan tasavalta Republic of South Africa Republik Südafrika
Societās Litterārum Finnicārum, f Suomalaisen kirjallisuuden seura Finnish Literature Society Finnische Literaturgesellschaft
subscrīptor, ōris, m allekirjoittaja signer Unterzeichner
tēlēvīsiō textuālis, f teksti-TV teletext Teletext
unda brevis, f lyhytaalto short wave Kurzwelle
volūmen, inis, n nide volume Band

22.12.2017

Nuntii Latini: Trump et Putin collocuti

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
abiēs nātālicia, f joulukuusi Christmas tree Weihnachtsbaum
bellātor tectus, m sissi guerilla Guerilla
comitia praesidentālia, n pl presidentinvaalit presidental elections Präsidentenwahl
cōnsilium urbānum Rōmae, n Rooman kaupunginvaltuusto Rome’s City Council Stadtrat von Rom
diēs nātivitātis Christī, m joulupäivä Christmas Day Weihnachtstag
factiō lībertātis, f vapauspuolue freedom party Freiheitspartei
festus trium regum, m loppiainen Three Kings’ Day heilige drei Könige
prīmum suffrāgium, n ensimmäinen äänestyskierros first ballot erster Wahlgang
programma nucleāre, n ydinohjelma nuclear programme Atomprogramm
statua pācis, f rauhanpatsas peace statue Friedensstatue

15.12.2017

Nuntii Latini: Ordo Isis devictus

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
caput, itis, n pääkaupunki capital Hauptstadt
Cōnsilium Olympicum internātiōnāle, n Kansainvälinen olympiakomitea International Olympic Committee Internationales Olympisches Komitee
Cōnsilium sēcūritātis Nātiōnum Ūnītārum, n YK:n turvallisuusneuvosto UN Security Council Sicherheitsrat der VN
ecclēsia cathedrālis Helsinkiēnsis, f Helsingin tuomiokirkko Helsinki Cathedral Dom von Helsinki
Hierosolyma, ōrum, n pl Jerusalem Jerusalem Jerusalem
incendium silvestre, n metsäpalo forest fire Waldbrand
Lūciālia, ōrum, n pl Lucian päivä Saint Lucy's Day Luciafest
Ōrdō ēducātiōnis, scientiae, cultūrae Nātiōnum Ūnītārum, m UNESCO UNESCO UNESCO
Olympia hiemālia, n pl talviolympialaiset winter Olympics Olympische Winterspiele
patrimōnium mundī, n maailmanperintö world heritage Welterbe

8.12.2017

Nuntii Latini: Anniversarium centesimum independentiae Finnorum

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
anniversārium independentiae Finnōrum, n Suomen itsenäisyyspäivä Finnish Independence Day Finnlands Unabhängigkeitstag
autonomia, ae, f autonomia autonomy Autonomie
ecclēsia cathedrālis Helsinkiēnsis, f Helsingin tuomiokirkko Helsinki Cathedral Dom von Helsinki
expedītiō cruce signātōrum, f ristiretki crusade Kreuzzug
helicopterum, ī, n helikopteri helicopter Hubschrauber
hērōēs bellō cadūcī, m pl sankarivainajat fallen war heroes gefallene Kriegshelden
pompa mīlitāris, f sotilasparaati military parade Militärparade
sermō patrius, m äidinkieli mother tongue Muttersprache
Senātus Finniae, m Suomen senaatti Senate of Finland Finnischer Senat
spectāculum pyrotechnicum, n ilotulitus fireworks Feuerwerk

1.12.2017

Nuntii Latini: Vulcanus in Bali activus

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
āëriportus, ūs, m lentokenttä airport Flughafen
aurōra boreālis, f revontulet Northern lights Polarlicht
cāseus Parmēnsis, m parmesaanijuusto Parmesan cheese Parmesan
horizōn, ontis, m horisontti horizon Horizont
societās tabacarīa, f tupakkayhtiö cigarette company Tabakkonzern
tabacum, ī, n tupakka tobacco Tabak
tarandrus, ī, m poro reindeer Reintier
vacca lactrāria, f lypsylehmä dairy cow Milchkuh
videomāteria, ae, f videomateriaali video footage Videomaterial
vulcānus, ī, m tulivuori volcano Vulkan

24.11.2017

Nuntii Latini: Mugabe munere amotus

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
alcohōlum, ī, n alkoholi alcohol Alkohol
cancellāria foederālis, f liittokansleri Federal Chancellor Bundeskanzlerin
dēmocratae Christiānī, m pl kristillisdemokraatit Christian democrates christliche Demokraten
dux generālis, m kenraali general General
iūdicium Hāgēnse, n Haagin tuomioistuin Hague Tribunal Haager Gerichtshof
Magistrātus ā medicāmentīs Ūniōnis Eurōpaeae, m Euroopan lääkevirasto European Medicines Agency Europäische Arzneimittel-Agentur
Novum Eboracum, n New York New York New York
praesidēns, ntis, m f presidentti president Präsident
scelus bellicum, n sotarikos war crime Kriegsverbrechen
trāmen subterrāneum, n metro underground U-Bahn

17.11.2017

Nuntii Latini: Tramen onerarium ex Finnia in Sinas

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
bellum Syriacum, n Syyrian sota Syrian war syrischer Krieg
Corēa Merīdiōnālis, f Etelä-Korea South Korea Südkorea
diēs patris, m isänpäivä Father's day Vatertag
exercitium mīlitāre, n sotaharjoitus military exercise militärische Übung
lātitūdō orbitārum, f raideleveys track gauge Spurweite
māchina vectōria, f veturi locomotive Lokomotive
nāvis āëroplanōrum vectōria, f lentotukialus aircraft carrier Flugzeugträger
Ōceanus Pācificus, m Tyyni valtameri Pacific Ocean Pazifischer Ozean
suffrāgium populī, n kansanäänestys referendum Volksabstimmung
trāmen onerārium, n kuormajuna cargo train Güterzug

10.11.2017

Nuntii Latini: Quid Donald Trump dixerit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
canis mixticia, f sekarotuinen narttukoira mixed-breed dog Mischlingshündin
Corēa Septentriōnālis, f Pohjois-Korea North Korea Nordkorea
missile, is, n ohjus missile Rakete
Ōrdō Nātiōnum Ūnītārum, m Yhdistyneet kansakunnat United Nations Vereinte Nationen
paroechia, ae, f kunta municipality Gemeinde
pȳramis, dis, f pyramidi pyramid Pyramide
radius cosmicus, m kosminen säde cosmic ray kosmische Strahl
satelles spatiālis, m satelliitti satellite Satellit
septem mirācula mundī, n pl maailman seitsemän ihmettä Seven Wonders of the World die sieben Weltwunder
Tellūs, ūris, f Maa Earth Erde

3.11.2017

Nuntii Latini: Anniversarium quingentesimum Reformationis Lutheranae

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
Argentorātum, ī, n Strasbourg Strasbourg Straßburg
birota, ae f polkupyörä bicycle Fahrrad
Commissiō Eurōpaea, f Euroopan komissio European Commission Europäische Kommission
cremātōrium, iī, n krematorio crematorium Krematorium
dīrectīva, ae, f direktiivi directive Richtlinie
hōra aestīva, f kesäaika summer time Sommerzeit
hōra hiemālis, f talviaika standard time Normalzeit
Martīnus Luther, m Martti Luther Martin Luther Martin Luther
reformātiō, ōnis, f reformaatio Reformation Reformation
thesis, is, f teesi thesis These

27.10.2017

Nuntii Latini: De autonomia Cataloniae

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
āëroplanum, ī, n lentokone airplane Flugzeug
apothētae, ārum, f pl vauvaluukku baby hatch Babyklappe
autonomia, ae, f autonomia autonomy Autonomie
cōpiae dēmocraticae Syriae, f pl Syyrian demokraattiset voimat Syrian Democratic Forces Demokratische Kräfte Syriens
factiō commūnistica, f kommunistipuolue communist party kommunistische Partei
lēgātus parlāmentāris, m kansanedustaja member of the parliament Abgeordneter
lēx fundāmentālis, f perustuslaki constitution Verfassung
Mediōlānum, ī, n Milano Milan Mailand
paragraphus, ī, m pykälä paragraph Paragraf
suffrāgium populī, n kansanäänestys referendum Volksabstimmung

20.10.2017

Nuntii Latini: Suetia inspectiones in limitibus continuare vult

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
archaeologus maritimus, m meriarkeologi maritime archeologist Unterwasserarchäologe
Commissiō Eurōpaea, f Euroopan komissio European Commission Europäische Kommission
līmes, itis, m raja border Grenze
Mare Germanicum, n Pohjanmeri North Sea Nordsee
molestia sexuālis, f seksuaalinen häirintä sexual harassment sexuelle Belästigung
petītor asylī, m turvapaikanhakija asylum seeker Asylwerber
sigarellum leve, f kevytsavuke light cigarette leichte Zigarette
societās tabacarīa, f tupakkayhtiö cigarette company Tabakkonzern
statiō spatiālis, f avaruusasema space station Raumstation
Ūniversitās Southamptoniēnsis, f Southamptonin yliopisto University of Southampton Universität Southampton

13.10.2017

Nuntii Latini: Quid Puigdemont dixerit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
arma nucleāria, n pl ydinaseet nuclear weapons Kernwaffen
epidēmia, ae, f epidemia epidemy Epidemie
incendium terrestre, n maastopalo wild fire Waldbrand
messis frūmentāria, f viljasato harvest Getreideernte
Ōrdō sānitārius Mundī, m Maailman terveysjärjestö World Health Organization Weltgesundheitsorganisation
pār praesidentiāle, m presidenttipari presidential couple Präsidentenpaar
pestilentia pulmōnum, f keuhkorutto pneumonic plague Lungenpest
praemium Nobeliānum pācis, n Nobelin rauhanpalkinto Nobel Peace Prize Friedensnobelpreis
prīnceps minister, m pääministeri prime minister Ministerpräsident
regimen regiōnāle, n paikallishallinto regional government Regionalregierung

6.10.2017

Nuntii Latini: Catalonia pro independentia sententiam tulit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
arma chēmica, n pl kemialliset aseet chemical weapons chemische Waffen
bellum frīgidum, n kylmä sota Cold War kalter Krieg
fustis, is, n pamppu baton Keule
glāns gummea, f kumiluoti rubber bullet Gummisgeschoss
independentia, ae, f itsenäisyys independence Unabhängigkeit
musulmānī rohingyae, m pl rohingya-muslimit Rohingya muslims Rohingya-Muslime
sēcrētārius generālis, m pääsihteeri secretary-general Generalsekretär
suffrāgium populī, n kansanäänestys referendum Volksabstimmung
testis oculātus, m silminnäkijä eyewitness Augenzeuge
tribūnal cōnstitūtiōnāle, n perustuslakituomioistuin constitutional court Verfassungsgericht

29.9.2017

Nuntii Latini: Comitia parlamentaria

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
computātiō radiocarbōnica, f radiohiiliajoitus radiocarbon dating Radiokarbondatierung
īnsectum, ī, n hyönteinen insect Insekt
licentia autocinētum regendī, f ajokortti driver's licence Führerschein
mēnsa ēscāria, f ruokapöytä dining table Esstisch
Optiō Germaniae, f Vaihtoehto Saksalle Alternative for Germany Alternative für Deutschland
palatium praesidentiāle, n presidentinlinna presidential palace Präsidentenpalais
rērum perītus, m asiantuntija expert Experte
rēx Arabiae Saudiānae, m Saudi-Arabian kuningas King of Saudi Arabia König Saudi-Arabiens
Ūniversitās Oxoniēnsis, f Oxfordin yliopisto University of Oxford Universität von Oxford
zerum, ī, n nolla zero Null

22.9.2017

Nuntii Latini: Conventus generalis Nationum Unitarum

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
bomba, ae, f pommi bomb Bombe
byrocratia, ae, f byrokratia bureaucracy Bürokratie
carō rubra, f punainen liha red meat dunkles Fleisch
grūs, is, m kurki crane Kranich
principissa, ae, f prinsessa princess Prinzessin
programma nucleāre, n ydinohjelma nuclear programme Atomprogramm
regiō autonoma, f itsehallintoalue autonomous region autonome Region
sēmisuprāna, ae, f mezzosopraano mezzo-soprano Mezzosopran
situla plastica, f muoviämpäri plastic bucket Plastikeimer
trāmen mētropolītānum, n metro underground U-Bahn

15.9.2017

Nuntii Latini: De initiis typhonis Irma

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
architectus, ī, m arkkitehti architect Architekt
comitia parlāmentāria, n pl parlamenttivaalit parliamentary elections Parlamentswahl
Domus parlāmentī, f Eduskuntatalo Parliament House Parlamenthaus
granītēs, ae, m graniitti granite Granit
exercitium bellicum, n sotaharjoitus military exercise militärische Übung
Lutetia Parīsiōrum, f Pariisi Paris Paris
mare Caribicum, n Karibianmeri Caribbean Sea Karibisches Meer
Ōceanus Atlanticus, m Atlantin valtameri Atlantic Ocean Atlantischer Ozean
Rēs Pūblica Dominicāna, f Dominikaaninen tasavalta Dominican Republic Dominikanische Republik
typhōn, is, m hurrikaani hurricane Hurrikan

8.9.2017

Nuntii Latini: Corea Septentrionalis bombam hydrogenicam probavit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
amphora, ae, f amfora amphora Amphore
analysis, is, f analyysi analysis Analyse
bomba hydrogenica, f vetypommi hydrogen bomb Wasserstoffbombe
Bosporus Cimmerius, m Kertšinsalmi Kerch Strait Straße von Kertsch
dēsertum, ī, n autiomaa desert Wüste
garum, ī, n garum garum Garum
sēmen, inis, n siemen seed Samen
seria figulīna, f saviastia clay pot Tongefäß
secundum bellum mundānum, n toinen maailmansota Second world war Zweiter Weltkrieg
ūrīnātor, ōris, m sukeltaja diver Taucher

1.9.2017

Nuntii Latini: Conventus praesidentium

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
Aedēs Albae, f pl Valkoinen talo White House Weißes Haus
biodīversitās, ātis, f biodiversiteetti biodiversity Biodiversität
calamitās viāria, f liikenneonnettomuus traffic accident Verkehrsunfall
collēga, ae, m kollega colleague Kollege
Cōnsociātiō Atlantica, f Nato NATO NATO
ictus terrōristicus, m terroristi-isku terrorist attack Terroranschlag
minister ā rēbus exterīs, m ulkoministeri foreign minister Außenminister
orbis arctōus, m arktinen alue Arctic region arktische Region
principissa, ae, f prinsessa princess Prinzessin
Sinus Mexicānus, m Meksikonlahti Gulf of Mexico Golf von Mexiko

25.8.2017

Nuntii Latini: Strages in Catalonia terroristicae

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
autocinētum, ī, n auto car Auto
bombyla butānī, f butaanikanisteri butane canister Butankanister
concīves, is, m maanmies compatriot Landsmann
immigrātor, ōris, m maahanmuuttaja immigrant Einwanderer
Marochia, ae, f Marokko Morocco Marokko
mīliō, ōnis, f miljoona million Million
silentium triste ūnīus minūtae, n hiljainen hetki moment of silence Schweigeminute
statiō mētropolītāna, f metroasema underground station U-Bahn-Station
terrōrista, ae, m terroristi terrorist Terrorist
vigil, is, m poliisi policeman Polizist

18.8.2017

Nuntii Latini: Quid Wahlström dixerit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
analgēticum, ī, n kipulääke painkiller Schmerzmittel
archaeologus, ī, m arkeologi archaeologist Archäologe
hōrologium, iī, n kello clock Uhr
īnsecticīdium, iī, n hyönteismyrkky insecticide Insektizid
labor coāctus, m pakkotyö forced labour Zwangsarbeit
opioīdēs, is, m opioidi opioid Opioid
servitūs, tis, f orjuus slavery Sklaverei
status necessitātis, m hätätila state of emergency Notstand
tabula hōrāria, f kellotaulu clock face Ziffernblatt
Vienna, ae, f Vienne Vienne Vienne

11.8.2017

Nuntii Latini: Novae contra Coream Septentrionalem sanctiones

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
arma nucleāria, n pl ydinaseet nuclear weapons Kernwaffen
Cōnsilium sēcūritātis Nātiōnum Ūnītārum, n YK:n turvallisuusneuvosto UN Security Council Sicherheitsrat der VN
encephalītis, ītidis, f aivokuume encephalitis Enzephalitis
experīmentum missilium, n ohjuskoe missile test Raketentest
īnfāns, antis, m vauva infant Säugling
morbī cardiovāsculārēs, m pl sydän- ja verisuonitaudit cardiovascular diseases Herz-Kreislauf-Erkrankungen
pēnsiō, ōnis, f eläke pension Pension
ricinus, ī, m puutiainen tick Zecke
sanctiō, ōnis, f pakote sanction Sanktion
tarandrus, ī, m poro reindeer Reintier

4.8.2017

Nuntii Latini: Putin in Finlandia

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
Arx Savōnum, f Savonlinna Savonlinna Savonlinna
certāmina athlēticae generālis mundiālia, n pl yleisurheilun maailmanmestaruuskilpailut World Championships in Athletics Leichtathletik-Weltmeisterschaften
nāvis vaporāria, f höyrylaiva steamship Dampfschiff
Castellum Olaī, n Olavinlinna Olavinlinna Olafsburg
exercitium bellicum, n sotaharjoitus military exercise militärische Übung
helicopterum, ī, n helikopteri helicopter Hubschrauber
ministra ā substructiōnibus, f infrastruktuuriministeri Minister for Infrastructure Infrastrukturministerin
pressiō sanguinis, f verenpaine blood pressure Blutdruck
programma nucleāre, n ydinohjelma nuclear programme Atomprogramm
protectiō datōrum, f tietoturva information security Informationssicherheit

16.6.2017

Nuntii Latini: Quid in Jyväskylä acciderit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
camera superior, f ylähuone upper house Oberhaus
doctor sēmisaeculāris, m riemutohtori jubilee doctor Doctor jubilaris
fēriae aestīvae, f pl kesäloma summer vacation Sommerferien
grex parlāmentāris, m eduskuntaryhmä parliamentary group Parlamentsfraktion
historia ecclēsiastica, f kirkkohistoria Kirchengeschichte church history
Nova Optiō, f Uusi vaihtoehto New Alternative Neue Alternative
ōrdō theologōrum, m teologinen tiedekunta faculty of theology theologische Fakultät
Sēdēs opum nātūrae, f Luonnonvarakeskus Natural Resources Institute Institut für natürliche Ressourcen
Ūniversitās Helsinkiēnsis, f Helsingin yliopisto Helsinki University Universität Helsinki
vicepraeses, idis, m varapuheenjohtaja deputy chairman stellvertretender Vorsitzend

9.6.2017

Nuntii Latini: Tractatus de climate a Trump reiectus

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
calefactiō climatis, f ilmastonlämpeneminen global warming globale Erwärmung
Confoederātio campiōnum, f Mestareiden liiga Champions League Champions League
Diēs festus exercitūs Finnicī, m Puolustusvoimien lippujuhlapäivä Flag Day of the Finnish Defence Forces Tag des Flaggenfestes der finnischen Armee
extrēmista, ae, m ekstremisti extremist Extremist
ideologia, ae, f ideologia ideology Ideologie
imperātor exercitūs, m ylipäällikkö commander-in-chief Oberbefehlshaber
marescalcus, ī, m marsalkka marshal Marschall
pompa, ae, f paraati parade Parade
timor pānicus, m paniikki panic Panik
tractātus dē climate Parisiēnsis, m Pariisin ilmastosopimus Paris climate accord Klimavertrag von Paris

2.6.2017

Nuntii Latini: Praesidens Koivisto publico sumptu elatus est

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
bomba autocinētō imposita, f autopommi car bomb Autobombe
Carolus XVI Gustavus, m Kaarle XVI Kustaa Carl XVI Gustaf Carl XVI. Gustaf
Cōnfoederātiō Atlantica, f Nato NATO NATO
globus terrestris, m maapallo Earth Erde
Haraldus V, m Harald V Harald V Harald V.
Margarēta II, f Margareeta II Margrethe II Margrethe II.
Medius Oriēns, m Lähi-itä Middle East Naher Osten
Monoecus, ī, m München Munich München
Rēgius hortus botanicus, m Kuninkaallinen kasvitieteellinen puutarha Royal Botanic Gardens Königliche botanische Gärten
terrae septentriōnālēs, f pl Pohjoismaat Nordic lands Nordländer

26.5.2017

Nuntii Latini: Praesidens Koivisto publico sumptu elatus est

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
arca, ae, f arkku coffin Sarg
cantātrīx, īcis, f laulaja singer Sängerin
diēs Ascēnsiōnis Christī, m helatorstai Ascension Day Christi Himmelfahrt
diēs Martis, m tiistai Tuesday Dienstag
ecclēsia cathedrālis Helsinkiēnsis, f Helsingin tuomiokirkko Helsinki Cathedral Dom von Helsinki
episcopus, ī, m piispa bishop Bischof
Mancestria, ae, f Manchester Manchester Manchester
pantopolium, iī, n ostoskeskus shopping centre Einkaufszentrum
pompa funebris, f surusaattue funeral procession Trauerzug
suburbium, iī, n lähiö suburb Vorstadt

19.5.2017

Nuntii Latini: Mauno Koivisto mortuus

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
Aedēs Albae, f pl Valkoinen talo White House Weißes Haus
animālia marsupiālia, n pl pussieläimet marsupials Beuteltiere
Argentāria Finnica, f Suomen pankki Bank of Finland Finnische Zentralbank
Berolīnum, ī, n Berliini Berlin Berlin
Cōnsilium arcticum, n Arktinen neuvosto Arctic Council Arktischer Rat
Mare Glaciāle, n Jäämeri Arctic Ocean Arktischer Ozean
mūtātiō climatica, f ilmastonmuutos climate change Klimaänderung
Nova Zēlandia, f Uusi-Seelanti New Zealand Neuseeland
praesidātus, ūs, m puheenjohtajuus chairmanship Vorsitz
praesidēns reī pūblicae Finlandiae, m Suomen tasavallan presidentti President of the Republic of Finland Präsident der Republik Finnland

12.5.2017

Nuntii Latini: Emmanuel Macron, praesidens Franciae creatus

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
aequitās, ātis, f tasa-arvo equality Gleichheit
centēsima, ae, f prosentti percent Prozent
diēs victōriae, m voitonpäivä Victory Day Siegestag
dux Edimburgī, m Edinburghin herttua Duke of Edinburgh Herzog von Edinburgh
Florentia, ae, f Firenze Florence Florenz
frāternitās, ātis, f veljeys fraternity Brüderlichkeit
lībertās, ātis, f vapaus liberty Freiheit
periēgēta, ae, m turisti tourist Tourist
Prīnceps Philippus, m Prinssi Philip Prince Philip Prinz Philipp
Schola nātiōnālis administrātiōnis, f Kansallinen hallintokoulu National School of Administration Nationale Hochschule für Verwaltung

5.5.2017

Nuntii Latini: Quid Trump dixerit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
bellum intestīnum, n sisällissota civil war Bürgerkrieg
bellum sex diērum, n kuuden päivän sota six-day war Sechstagekrieg
dēcrētum, ī, n asetus executive order Dekret
gradus Celsiānus, m celsiusaste degree Celsius Grad Celsius
regiō historica, f historiallinen alue historical region historische Region
Israël, is, m Israel Israel Israel
pactum clīmaticum Parisiēnse, n Pariisin ilmastosopimus Paris climate accord Klimavertrag von Paris
terra conciliātrix, f välittäjämaa mediator country Vermittlerland
salūs generālis, f yleinen terveys general health allgemeine Gesundheit
societās āëria, f lentoyhtiö airline Fluggesellschaft

28.4.2017

Nuntii Latini: Macron et Le Pen superiores

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
arma nucleāria, n pl ydinaseet nuclear weapons Kernwaffen
bursa argentāria, f pörssi stock exchange Börse
candidātus, ī, m ehdokas candidate Kandidat
Commissiō Ūniōnis Eurōpaeae, f Euroopan komissio European Commission Europäische Kommission
dēlegāta, ae, f edustaja representative Vertreterin
eurō, ōnis, f euro euro Euro
Frōns Populāris, f Kansallinen rintama National Front Front National
missile ballisticum, n ballistinen ohjus ballistic missile ballistische Rakete
opere carēns, m työtön unemployed Arbeitsloser
suburbium, iī, n lähiö suburb Vorstadt

21.4.2017

Nuntii Latini: Pyongyang iubilabat

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
alphabētum Cyrillicum, n kyrilliset aakkoset Cyrillic alphabet kyrillisches Alphabet
avēna satīva, f kaura oat Hafer
comitia parlāmentāria, n pl eduskuntavaalit parliamentary elections Parlamentswahl
experīmentum nucleāre, n ydinkoe nuclear test Atomtest
gubernātor, ōris, m kuvernööri governor Gouverneur
lēx fundāmentālis, f perustuslaki constitution Verfassung
populī scītum, n kansanäänestys referendum Volksabstimmung
praesidēns, ntis, m f presidentti president Präsident
prātum domesticum, n nurmikko lawn Rasen
prīnceps ministra, f pääministeri prime minister Premierministerin

14.4.2017

Nuntii Latini: Comitia Finnorum communalia

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
autocarrus, ī, m kuorma-auto lorry Lastkraftwagen
burgimagister, trī, m pormestari mayor Bürgermeister
comitia commūnālia, n pl kunnallisvaalit municipial elections Kommunalwahl
Dominica palmārum, f palmusunnuntai Palm Sunday Palmsonntag
Factiō cōnservātīva, f Kansallinen Kokoomus National Coalition Party Nationale Sammlungspartei
missile circumvagāns, n risteilyohjus cruise missile Marschflugkörper
nosocomīum, īī, n sairaala hospital Krankenhaus
pellicula, ae, f video video Video
permissiō commorandī, f oleskelulupa residence permit Aufenthaltserlaubnis
Prasinī, ōrum, m pl Vihreä liitto Green League Grüner Bund

7.4.2017

Nuntii Latini: Ictus terroristicus

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
bomba, ae, f pommi bomb Bombe
Cōnsilium Nātiōnum Ūnītārum ā iūribus hūmānis, n Yhdistyneiden kansakuntien ihmisoikeusneuvosto United Nations Human Rights Council UN-Menschenrechtsrat
ictus terrōristicus, m terroristi-isku terrorist attack Terroranschlag
mercātor narcōticōrum, m huumekauppias drug dealer Drogenhändler
Parlāmentum Eurōpaeum, n europarlamentti EU Parliament Europaparlament
Petropolis, is, f Pietari Saint Petersburg Sankt Petersburg
sēmihōra, ae, f puolituntinen half-hour halbe Stunde
trāmen subterrāneum, n metro underground U-Bahn
tūtātor pācis, m rauhanturvaaja peacekeeper Friedenssicherer
vigil pūblicus, m poliisi policeman Polizist

31.3.2017

Nuntii Latini: Vetus Pactum Romanum

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
āëriportus internātiōnālis, m kansainvälinen lentokenttä international airport internationaler Flughafen
asȳlum, ī, n turvapaikka asylum Asyl
Bruxellae, ārum, f pl Bryssel Brussels Brüssel
Commūnitās oeconomica Eurōpaea, f Euroopan talousyhteisö European Economic Community Europäische Wirtschaftsgemeinschaft
Cōnsilium Eurōpaeum, n Eurooppa-neuvosto European Council Europäischer Rat
corruptiō, ōnis, f korruptio corruption Korruption
cūra sānitāria, f terveydenhuolto health care Gesundheitswesen
lūsor pedifollicus, m jalkapalloilija soccer player Fußballspieler
pactum Rōmanum, n Rooman sopimus treaty of Rome Vertrag von Rom
tractātus Maastrichtēnsis, m Maastrichtin sopimus Maastricht Treaty Vertrag von Maastricht

24.3.2017

Nuntii Latini: Carnes inquinatae ex Brasilia exportatae

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
aequālitās, ātis, f tasa-arvo equality Gleichberechtigung
ecclēsia catholica, f katolinen kirkko Catholic church katholische Kirche
inundātiō, ōnis, f tulva flood Flut
largītiō, ōnis, f lahjonta bribery Bestechung
Ōceanus Pācificus, m Tyyni valtameri Pacific Ocean Pazifischer Ozean
pecus volātile, n siipikarja poultry Geflügel
phaenomenon, ī, n ilmiö phenomenon Phänomen
poena capitis, f kuolemanrangaistus capital punishment Todesstrafe
prōductor carnis, m lihantuottaja meat producer Fleischproduzent
stilus, ī, m tyyli style Stil

17.3.2017

Nuntii Latini: De suffragiis Hollandiae

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
doctor philosophiae honōris causā, m filosofian kunniatohtori honorary doctor of philosophy Ehrendoktor der Philosophie
factio populistica, f populistipuolue populist party populistische Partei
Idūs Mārtiae, f pl maaliskuun idus Ides of March Iden des März
iūdicium cōnstitūtiōnāle, n perustuslakituomioistuin constitutional court Verfassungsgericht
Lutetia Parīsiōrum, f Pariisi Paris Paris
missile circumvagāns mediae distantiae, n keskipitkän matkan risteilyohjus medium-range cruise missile Mittelsctreckenrakete
ōrdō philosophōrum, m filosofinen tiedekunta faculty of philosophy philosophische Fakultät
pactum dē armis imminuendīs, n aserajoitussopimus arms reduction treaty Abrüstungsvertrag
rattus, ī, m rotta rat Ratte
Turcia, ae, f Turkki Turkey Türkei

10.3.2017

Nuntii Latini: Fiducia in scridatoribus Finnis restituta

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
auscultātiō clandestīna, f salakuuntelu eavesdropping Abhören
autoraeda, ae, f auto car Auto
baptismum, ī, n kaste baptism Taufe
cursus quīnquāgintā chīliometrōrum, m 50 kilometrin hiihto 50 km cross country 50-km-Langlauf
inquinātiō āëriae, f pl ilmansaasteet air pollution Luftverschmutzung
nomisma aëneum, n pronssimitali bronze medal Bronzemedaille
Finnī fundāmentālēs, m pl Perussuomalaiset Finns Party Die Finnen
minister rērum exterārum, m ulkoasiainministeri minister for foreign affairs Außenminister
parlāmentum, ī, n parlamentti parliament Parlament
tēlephōnēma, atis, n puhelu phone call Anruf

3.3.2017

Nuntii Latini: Quid Trump dixerit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
antibiotica, n pl antibiootit antibiotics Antibiotika
aper, rī, m villisika wild boar Wildschwein
arma chēmica, n pl kemialliset aseet chemical weapons chemische Waffen
Cīvitātēs Americae Ūnītae, f Amerikan Yhdysvallat United States of America Vereinigte Staaten von Amerika
Cōnsilium sēcūritātis Nātiōnum Ūnītārum, n YK:n turvallisuusneuvosto UN Security Council Sicherheitsrat der VN
fretum Hormusium, m Hormuzinsalmi Strait of Hormuz Straße von Hormus
iūs vetandī, n veto-oikeus right of veto Vetorecht
scrīdātor, ōris, m hiihtäjä skier Skifahrer
superbactērium, iī, n superbakteeri superbacterium Super-Bakterium
Ūniō Monētālis Eurōpaea, f Euroopan rahaliitto European Monetary Union Europäische Währungsunion

24.2.2017

Nuntii Latini: De conventu Monacensi

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
bellātor, ōris, m taistelija combatant Kämpfer
dynamītēs, ae, m dynamiitti dynamite Dynamit
gemina cīvitās, f kaksoiskansalaisuus dual citizenship Doppelstaatsbürgerschaft
glāns, andis, f luoti bullet Kugel
Monacum, ī, n München Munich München
Pācipolis, is, f La Paz La Paz La Paz
prīnceps cīvitātis, m valtionpäämies head of state Staatsoberhaupt
prīncipātus mundānus scrīdandī, m hiihdon maailmanmestaruus World Ski Championship Skiweltmeisterschaft
turris Eifeliāna, f Eiffel-torni Eiffel Tower Eiffelturm
vicepraesidēns, ntis, m varapresidentti vice president Vizepräsident

17.2.2017

Nuntii Latini: De experimento missilium

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
acus venēnātus, m myrkkyneula poison needle Giftnadel
antequadrāgēsimālia, ium, n pl karnevaali carnival Karneval
Canālis Magnus, m Canal Grande Grand Canal Canal Grande
dictātor, ōris, m diktaattori dictator Diktator
homicīdium, iī, n murha murder Mord
missile mediocris distantiae, n keskimatkan ohjus medium-range missile Mittelstreckenrakete
praesidēns foederālis, m liitopresidentti federal president Bundespräsident
tubus petrōleārius, m öljyputki oil pipeline Erdölleitung
Venetiae, ārum, f pl Venetsia Venice Venedig
viridārium nātiōnāle, n kansallispuisto national park Nationalpark

10.2.2017

Nuntii Latini: Dies nationalis Samorum

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
annus sapphīrinus, m safiirijuhlavuosi sapphire jubilee Saphir-Jubiläum
balaena, ae, f valas whale Wal
chīliometrum, ī, n kilometri kilometre Kilometer
garum, ī, n garum garum Garum
monarcha, ae, f monarkki monarch Monarchin
Nidrosia, ae, f Trondheim Trondheim Trondheim
rēgīna, ae, f kuningatar queen Königin
sacculus plasticus, m muovipussi plastic bag Plastiksackerl
Sāmī, ōrum, mpl saamelaiset Sami people Samen
sīphōnārius, ī, m palomies firefighter Feuerwehrmann

3.2.2017

Nuntii Latini: Quid Niinistö dixerit

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
brassica, ae, f kaali cabbage Weißkohl
bulbī herbārum, m pl juurekset root vegetables Wurzelgemüse
cīvis, is, mf kansalainen citizen Staatsbürger/in
collēga, ae, m kollega colleague Kollege
custōs pūblicus, m poliisi police Polizei
diaeta, ae, f ruokavalio diet Ernährung
iūdicium appellātīvum, n valitustuomioistuin court of appeals Berufungsgericht
iūdicium suprēmum, n korkein oikeus supreme court oberster Gerichtshof
Mare Balticum, n Itämeri Baltic Sea Ostsee
puls avēnacea, f kaurapuuro oat porridge Haferbrei

27.1.2017

Nuntii Latini: Trump in munere constitutus

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
assum Carēlicum, n karjalanpaisti Karelian hot pot karelischer Fleischtopf
dēversōrium, iī, n hotelli hotel Hotel
inaugurātiō, ōnis, f virkaanastujaiset inauguration Amtseinführung
iūra fēminārum, n pl naisten oikeudet women's rights Frauenrechte
iūstitia sociālis, f sosiaalinen oikeudenmukaisuus social justice soziale Gerechtigkeit
līnea ēlectrica, ae, f sähkölinja power line Stromleitung
optimātēs, um, m pl eliitti elite Elite
pānis secālicius, m ruisleipä rye bread Roggenbrot
phōtographēma, atis, n valokuva photograph Fotograf
rēclāmātiō, ōnis, f mielenosoitus demonstration Demonstration

20.1.2017

Nuntii Latini: Praesidatus Melitae

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
calcestrum, ī, n betoni concrete Beton
immīgrātiō, ōnis, f maahanmuutto immigration Einwanderung
īnspectiō fortuītua, f pistokoe random test Stichprobe
Melita, ae, f Malta Malta Malta
minister ā rēbus exterīs, m ulkoministeri foreign minister Außenminister
pactiō dē līberā mercātūrā, f vapaakauppasopimus free trade agreement Freihandelsabkommen
praesidātus, ūs, m puheenjohtajuus presidency Vorsitz
prīnceps ministra, f pääministeri prime minister Premierministerin
Societās nātūrae tuendae Finlandiae, f Suomen luonnonsuojeluliitto Finnish Association for Nature Conservation Finnischer Naturschutzverband
valōrēs occidentālium, m pl länsimaiset arvot western values westliche Werte

13.1.2017

Nuntii Latini: Annus ater Maris Mediterranei

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
barca, ae, f vene boat Boot
Birmānia, ae, f Myanmar Myanmar Myanmar
conventus generālis, m yleiskokous General Assembly Generalversammlung
Mare Mēditerrāneum, n Välimeri Mediterranean Sea Mittelmeer
ōrātiō valēdictōria, f jäähyväispuhe farewell speech Abschiedsrede
portitor clandestīnus, m salakuljettaja smuggler Schmuggler
profugus, ī, m pakolainen refugee Flüchtling
rēte īnformātiōnis, n tietoverkko data network Datennetz
servītium explōrātionis, n tiedustelupalvelu intelligence service Nachrichtendienst
Sīnae, ārum, f pl Kiina China China

30.12.2016

Nuntii Latini: Annus centesimus Finniae independentis

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
āërodromus, ī, m lentokenttä airport Flughafen
animal terrestre, n maaeläin land animal Landtier
charta identitātis, f henkilökortti identity card Personalausweis
gepardus, ī, m gepardi cheetah Gepard
imperātor, ōris, m keisari emperor Kaiser
independentia, ae, f itsenäisyys independence Unabhängigkeit
Magnus Ducātus, m Suuriruhtinaskunta Grand Duchy Großfürstentum
pistolium, iī, n pistooli pistol Pistole
Pontus Euxīnus, m Mustameri Black Sea Schwarzes Meer
vēnātiō clandestīna, f salametsästys poaching Wilderei

23.12.2016

Nuntii Latini: Strages Berolini facta

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
āctiō pācī tuendae, f rauhanturvaoperatio peacekeeping mission Friedensmission
aurī fodīna, f kultakaivos gold mine Goldbergwerk
autocinētum onerārium, n kuorma-auto truck Lastkraftwagen
bellum cīvīle, n sisällissota civil war Bürgerkrieg
Cōnsilium sēcūritātis Nātiōnum Ūnītārum, n YK:n turvallisuusneuvosto UN Security Council Sicherheitsrat der VN
conventus diurnāriīs ēdocendīs, m lehdistötilaisuus press conference Pressekonferenz
forum nātālicium, n joulutori Christmas market Weihnachtsmarkt
metallum, ī, n kaivos mine Bergwerk
oeconomia nātiōnālis, f kansantalous national economy Nationalökonomie
paroechia, ae, f kunta municipality Gemeinde

16.12.2016

Nuntii Latini: Trump et Niinistö telephonice colloquebantur

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
barile, is, n barreli barrel Barrel
cantātrīx, īcis, f laulajatar singer Sängerin
capulum tēlecommunicātīvum, n tietokaapeli data cable Datenleitung
gasiductus, ūs, m kaasuputki gas pipeline Gasleitung
iūra hūmāna, n pl ihmisoikeudet human rights Menschenrechte
Ōceanus Glaciālis, m Jäämeri Arctic Ocean Arktischer Ozean
Petropolis, f Pietari Saint Petersburg Sankt Petersburg
praesidēns reī pūblicae, m tasavallan presidentti president of the republic Präsident der Republik
spectātor, ōris, m katsoja viewer Zuschauer
tēlevīsiō, ōnis, f televisio television Fernseher

9.12.2016

Nuntii Latini: Strages in urbe Imatra

Glossarium programmatis

Latina suomi English Deutsch
calendārium nātālicium, n joulukalenteri advent calendar Adventkalender
difficultās respīrandī, f hengitysvaikeus breathing difficulty Atemproblem
homicīdium triplex, n kolmoissurma triple homicide Dreifachmord
homō scelestus, m rikollinen criminal Verbrecher
lēx fundāmentālis, f perustuslaki constitution Verfassung
Ōrdō custōdum pūblicōrum Eurōpae, m Euroopan poliisivirasto European Police Office Europäisches Polizeiamt
pertussis, is, f influenssa influenza Grippe
praesēs dēlegātōrum urbis, m kaupunginvaltuuston puheenjohtaja president of the city council Stadtratspräsident
  • 4. osa: ¡Hogar, dulce hogar!

    Paikan ilmauksia, olla-verbejä, historiaa.

    Tässä osassa opit kysymään tietä ja paikan ilmauksia. Kieliopissa opiskellaan muun muassa olla-verbi merkityksessä "sijaita, olla jossakin": estar – hay. Lisäksi tutustutaan Espanjan historiaan 1500-luvulle saakka.

  • Ääntäminen

    Viron kielen ääntäminen.

    Viroa äännetään suurin piirtein niin kuin kirjoitetaankin, mutta suomeen verrattuna ääntämisessä on eroja.

  • Yleistä kiinan kielestä

    Yleistä kiinan kielestä.

    Tämän kurssin kiinan kieli on mandariinikiinaa, joka on Kiinan virallinen kieli ja yleiskieli. Äidinkielenään sitä puhuu yli puolet Kiinan väestöstä, ja se on opetuskieli kaikissa Kiinan kouluissa. Mandariinikiina on maailman puhutuin äidinkieli – äidinkielenään sitä puhuu lähes 870 miljoonaa ihmistä. Nekin kiinalaiset, jotka puhuvat jotakin muuta kiinalaista kieltä, ymmärtävät kirjoitettua mandariinia, jos vain ovat lukutaitoisia.

Kielet

  • Italian pikavisiitti

    Kieltä ja tapakulttuuria matkailijan tarpeisiin.

    Oletko lähdössä matkalle? Haluatko oppia kielen alkeet nopeasti? Pikavisiitti on tiivis paketti, josta saat Italian kieli- ja tapatietoa: kuinka selvitä kaupassa, ravintolassa, kaupungilla, lippuluukulla… Pari italian sanaa riittää sulattamaan italialaisten sydämet, ja sinäkin saat matkastasi enemmän! Kielten taitotasoasteikolla pikavisiitti sijoittuu tasolle A1 (kieliaines A1.2, kielioppi A1.1).

  • Es español 1 - espanjan kielen alkeiskurssi

    12-osainen alkeiskurssi tutustuttaa myös maan kulttuuriin.

    Es español 1 on 12-osainen espanjan kielen alkeiskurssi. Sanastoa, puheenymmärtämistä, fraaseja ja kielioppia harjoitellaan runsaiden tehtävien avulla ja kulttuuriosassa tutustutaan monipuolisesti Espanjan kulttuuriin. Kielten taitotasoasteikolla kurssi sijoittuu tasolle A1-A2.

  • Finnish phrases - Suomen kielen fraaseja

    20 keskustelutuokiota suomeksi lyhyillä videoilla.

    Welcome to learn Finnish! These easy videos will help you to deal with everyday situations, like buying food, telling about your family and introducing yourself.

  • Arabian alkeiskurssi

    Opi kielen perustaidot, joilla pärjäät matkoilla.

    Tällä kättelykurssilla opit arabian kielestä sellaiset perustaidot, joita tarvitset kohdatessasi arabiaa puhuvia ihmisiä matkalla, työssä, kotona, harrastusten parissa. Tutustut myös arabialaiseen tapakulttuuriin ja elämänmenoon.

  • RUS – venäjästä rakkaudella

    RUS-sivustolla tapaat nuoria suomalaisia ja venäläisiä.

    RUS-sivustolla tapaat nuoria suomalaisia ja venäläisiä, joiden kanssa voit päivittää kielitaitoasi, venäläisyyden ja Venäjän tuntemustasi. Löydät täältä myös videoita, blogeja, linkkejä harrastuksiin ja kulttuuriin – perusasioita unohtamatta. Opettele slaavikyykky tai tee hauskoja testejä.

  • Matkailuenglantia – 5. Syöminen ja juominen

    Simppeliä ruoka- ja juomasanastoa matkailijalle englanniksi.

    Matkailun suurimpia nautintoja on syöminen ja juominen paikallisissa ravintoloissa, kahviloissa ja baareissa. Englanninkielisissä maissa aterioinnin aikataulut ovat melko lailla samat kuin Suomessa, mutta Etelä-Euroopassa kulttuuri on jo hyvin erilainen.

  • Arabia

    Arabian kielen alkeita ja arabien tapakulttuuria.

    Arabian kielen alkeet ja kulttuurin tuntemus auttavat pärjäämään arabiankielisessä maailmassa matkaillessa. Kulttuurintuntemus auttaa ymmärtämään arabien tapakulttuuria myös arabimaiden ulkopuolella.

  • Englanti

    Englannin kursseja eri tasoille ja tarpeisiin.

    Englannin taito on nykyään lähes kaiken a ja o, joten siitä on hyvä opetella edes alkeet – ainakin matkailualkeet! Oletko palvelualalla tai aiotko sille? Täältä löytyy eri alojen englantia. Myös kielitutkintoihin valmistautuminen onnistuu!

  • Espanja

    Opiskele espanjaa tai tutustu vain maan tapakulttuuriin.

    Opiskele espanjaa itseopiskelukurssilla tai hyödynnä materiaalia opetustyössäsi. Opit kielen alkeita, kulttuuria, kielioppia ja fraaseja. Kursseista löytyy lukuisia kuuntelutehtäviä. Videoiden ja artikkelien myötä tutustut tapakulttuuriin ja historiaan.

  • Italia

    Tutustu italian kieleen, tapoihin ja kulttuuriin!

    Oletko lähdössä Italiaan? Pikavisiitti auttaa sinut matkaan. Haluatko opiskella italiaa enemmänkin? Italian peruskurssi on sopiva vaihtoehto, ja sitä käyttivät Talo Italiassa -kilpailijatkin. Molemmissa tutustut myös italialaiseen tapakulttuuriin, josta löytyy lisää Tavat ja kulttuuri- sekä Ruokakulttuuri-osioissa. Abitreenit sopii myös kertaamiseen.

  • Japani

    Tutustu japanin kieleen ja kulttuuriin!

    Japanin kielen alkeiskurssi tarjoaa hyvän alun japanin kielen opinnoille. Samalla tutustut japanilaiseen kulttuuriin. Kiinnostavatko japanin kirjoitusmerkit? Niihinkin voit tutustua täällä.

  • Kiina

    Tutustu Kiinaan, kiinalaiseen tapakulttuuriin, kalligrafiaan

    Kiina on yksi tulevaisuuden tärkeimmistä kielistä myös eurooppalaisille. Opettele alkeet tai tutustu edes kiinalaiseen tapakulttuuriin – sekin auttaa kanssakäymisessä! Kalligrafiaa voit harrastaa pelkästään taidemielessä, ilman kielitaitoa.

  • Kreikka

    Näillä sivuilla voit opiskella kreikan kielen alkeita, kerrata aakkoset tai tutustua Kreikan historiaan.

  • Latina

    Nykykielissä on lainoja latinasta.

    Latinaa ei enää puhuta äidinkielenä, mutta romaaniset kielet, espanja, ranska, italia,romania ja portugali, ovat kehittyneet latinan puhutusta muodosta. Latinaa opetetaan edelleen monissa kouluissa ja yliopistoissa ja se on katolisen kirkon pääkieli. Latinaa käytetään myös lääketieteessä, luonnontieteessä ja oikeustieteessä. Monissa nykykielissä on latinasta peräisin olevia lainasanoja

  • Portugali

    Tutustu portugalin kieleen ja tapakulttuuriin.

    Portugali on maailmankieli, puhujamääränsä perusteella maailman kuudenneksi puhutuin kieli – puhujia sillä on yli 200 miljoonaa ympäri maailmaa.

  • Ranska

    Tutustu Ranskaan ja opettele ranskan alkeet matkaeväiksi.

    Ranskan alkeita matkaeväiksi voit opiskella helposti pikavisiitin avulla – ja tutustua samalla ranskalaiseen tapakulttuuriin! Ranskaan ja ranskalaisuuteen voit tutustua myös mielenkiintoisten suomenkielisten artikkelien ja videoiden avulla, joita löydät otsikkojen Ruokakulttuuri sekä Tavat ja kulttuuri alta.

  • Ruotsi

    Treenaa ruotsin kieltä - kouluun, ammattiin, harrastuksiin!

    Ruotsin kieltä voit opiskella täällä erilaisin tavoittein: kerrata lukion ruotsia, treenata yo-kirjoituksia, työlämää tai yleistä kielitutkintoa varten - tai sitten vain elämää varten!

  • Saksa

    Saksan kieltä ja saksankielisten maiden kulttuuria.

    Saksan kieliopinnot sisältävät videomateriaalia, tekstiä ja tehtäviä. Materiaalin avulla voi opiskella saksan kielen alkeita ja fraaseja sekä Itävallassa ja Sveitsissä käytettäviä ilmaisuja.

  • Suomi - Finnish

    Materials for learning Finnish language and culture.

    Welcome to learn Finnish language and culture! These materials are mainly in Finnish, but some of them offer English translations or vocabularies to help the beginners.

  • Turkki

    Turkin kieltä ja kulttuuria matkailijoille.

    Turkki on yksi suomalaisten suosituimmista lomakohteista, mutta turkin kieli on useimmille vieras. Nyt voit opetella sitä lomatarpeiksi ja tutustua muutenkin Turkin historiaan ja ruokakulttuuriin.

  • Unkari

    Unkari on suomen sukulaiskieli

    Sukulaiskieli unkari on kaukainen sukulainen eikä ymmärtäminen käy helposti. Unkarin kieleen voit tutustua viikonloppumatkan tarpeiden verran, ja kulttuuriin tutustuminen käy myös suomeksi tekstitettyjen videoiden avulla.

  • Venäjä

    Opi venäjää, vaikka vain aakkoset

    Venäjän kieli on haasteellinen, mutta tämä sivusto tarjoaa useita erilaisia mahdollisuuksia oppia sitä: vähän, enemmän tai vain aakkoset. Oletko kiinnostunut venäläisestä kulttuurista ja yhteiskunnasta? Siihenkin on tilaisuus suomeksi tekstitettyjen videoiden avulla. Uusin sisältökokonaisuus RUS – venäjästä rakkaudella on suunnattu kaikille, jotka ovat kiinnostuneet 2000-luvun venäläisyydestä!

  • Viittomakieli

    Perustietoa viittomakielestä sekä hyödyllisiä viittomia.

    Viittomakieltä käyttävät kuurojen lisäksi esimerkiksi huonokuuloiset, mutta yhtä hyvin myös kuulevat, kuten viittomakielen tulkit ja opettajat, kuurojen ja huonokuuloisten perheenjäsenet ja ystävät sekä kielen harrastajat.

  • Viro

    Tutustu Viron kieleen, kulttuuriin ja kaupunkeihin.

    Eteläisen naapurimaamme Viron kieli ja kulttuuri on melkoisen tuttua, muttei niin tuttua etteikö lisätieto olisi paikallaan. Täällä voit tutustua lisää molempiin!